ملاک تشخیص حکم از حق در نظریه های فقهی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
حسینی عبدالرحیم
|
|
منبع
|
فقه و مباني حقوق اسلامي - 1396 - دوره : 50 - شماره : 1 - صفحه:57 -76
|
|
|
|
|
چکیده
|
مسئله اشتباه بین حق و حکم و راه‌حل‌های ارائه شده در راستای حل این مشکل، از جمله مباحث مهم و بنیادین در حوزه فقه و حقوق و نیز سایر حوزه‌های علوم انسانی مرتبط از قبیل اخلاق و سیاست است. پیرامون اصول و روش‌های تشخیص حق از حکم و آثار حقوقی متفاوت و متمایز آن‌ها، دیدگاه‌ها و نظریات مختلفی ارائه گردیده است که از میان آن‌ها پنج نظریه مطرح به عنوان شاخص‌ترین دیدگاه‌ها در این زمینه را مورد تامل قرار داده‌ایم. این نظریات عبارتند از: نظریه اصالت حکم، نظریه عدم الحق، نظریه مراجعه به ظواهر نصوص، نظریه تفصیل و نظریه تناسب میان حکم و موضوع، از آنجا که معضل اصلی و چالش زیربنایی در این مسئله عدم توجه صاحب نظران به معیارها و قابلیّت‌های حق برای اسقاط، نقل و انتقال و علت نبود این قابلیّت‌ها در برخی مصادیق حق است، برخی از حقوق برغم حق بودن این قابلیّت‌ها را ندارند و در نتیجه با حکم مشتبه می‌شوند. در این مقاله نظریات مطرح مورد بررسی و نقادی قرار گرفته و با تحلیلی جدید از نظریه تناسب حکم و موضوع راه حلّ مسئله در ارزیابی مناسبات احکام و موضوعات آن‌ها دیدگاه دیده شده است.
|
|
کلیدواژه
|
اشتباه، اصالت حکم، تناسب، حق، حکم، عدم‌الحق، علیّت
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
abd.hosseini@ut.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|