بازخوانی و نقد رای وحدت رویۀ شماره 811 هیات عمومی دیوان عالی کشور با نگاهی به قواعد فقهی‏

قانون مدنی در ماده 391 حکمی مقرر داشته است،که در صورت مستحق للغیر درآمدن مبیع، بایع را ملزم به استرداد ثمن و در فرض جهل خریدار، ملزم به جبران خسارات نیز کرده است. با افزایش نرخ تورم در کشور، عده ای از قضات و صاحب نظران، بر آن شدند که موضوع کاهش ارزش ثمن (پول) را جزء خساراتی قرار دهند،که بایع فضول ملزم به جبران آن است و با پیروی از این افکار، رای وحدت رویه شماره 733 و درنهایت، رای وحدت رویه شماره 811 توسط هیات عمومی دیوان عالی کشور صادر شد،که رای اخیر، خالی از اشکال نیست. چون از یک سو، با توجه به قواعد مسئولیت مدنی، مسئولیت بایع به جبران خسارت ناشی از کاهش ارزش ثمن، محل تردید است و از سویی دیگر؛ رای شماره 811 بایع را ملزم به پرداخت قیمت روز مبیع براساس نظر کارشناس کرده است. رهیافت این مقاله، ضمن نقد رای وحدت رویه شماره 811، بر مسئولیت بایع در قبال کاهش ارزش ثمن؛ به جهت نقص وارد شده بر مال مغصوب از باب قاعده ضمان ید و بر عدم مسئولیت بایع در خصوص خسارت ناشی از ؛ از دست دادن بخت و امکان دست یابی به سود (افزایش قیمت مبیع) استوار است.

reappraisal and critique of the opinion of unity of procedure no. 811 of the general board of the supreme court

article 391 of the civil code has maintained a verdict that if the object of sale turns to be deserving another person, the seller is obliged to return the price, and if the buyer is ignorant, he is also obliged to compensate for the damages. with the increase in the inflation rate, some decided the decrease in the value of the price as damages, which the intrusive seller is obliged to compensate, the opinion of unity of procedure no. 733 and finally, the opinion of unity of procedure no. 811 was issued by the supreme court, which is not without problems. because, the responsibility of the seller to compensate for the damage caused by the decrease in the value of the price is questionable, and on the other hand, ruling no. 811 obliges the seller to pay the price on the day of sale based on the expert’s opinion. the approach of this article, is based on the seller’s responsibility for the reduction of the price, due to the defect caused to the property of the owner under the warranty rule and the lack of responsibility of the seller regarding the damage caused by the loss of fortune and the possibility of profit (increasing the selling price).