تبیین نظری - فلسفی علل تداوم رقابت‌های ژیوپلیتیک در روابط بین‌الملل پس از فروپاشی بلوک شرق

پس از پایان جنگ سرد دیدگاه‌های مختلف و متفاوتی درباره ماهیت و چگونگی ادامه رقابت در روابط بین‌الملل مطرح گردید. پاره ای از اندیش‌مندان این حوزه بر این اعتقاد بودند که با پایان‌گرفتن رقابت‌های ایدیولوژیک در سطح کلان و سیطره غیرقابل هماورد ایدیولوژی لیبرالیسم دیگر مبنای برای ادامه رقابت مابین کشور‌ها و بلوک‌‌های قدرت وجود ندارد و جهان از این زمان به بعد حداقل در سطح کلان دوره ای از صلح لیبرالی را تجربه خواهد کرد. در نقطه مقابل پاره ای دیگر از اندیش‌مندان بر این اعتقاد بودند که سرشت ذاتی انسان و فضای جغرافیایی، به عنوان مکان و محل زیست انسان به گونه‌ای است که به صورت مبنایی عامل رقابت را میان گروه‌های متشکل انسانی و حکومت‌ها بازتولید خواهد نمود و در فرایند‌های تاریخی تنها ممکن است که شکل‌واره‌های رقابت در زمان‌های مختلف دچار تغییر گردد. بر این مبنا در این مقاله کوشش شده است با رویکردی توصیفی - تحلیلی فلسفه جغرافیایی تداوم عامل رقابت در روابط بین‌الملل تبیین گردیده و شکل‌وار‌های روبنایی آن بررسی گردد. یافته ‌های پژوهش بیانگر آن است که به‌طور کلی کالبد جغرافیای سیاسی جهان حایز شرایطی است که به عنوان یک عامل زیرساختی در روابط بین‌الملل، عامل رقابت را در زمان‌های مختلف مابین کشور‌ها و بلوک‌های قدرت بازتولید خواهد نمود.