بررسی شکل معماری خانه‌های مسکونی مناطق گرم و خشک ایران با توجه به شرایط محیط جغرافیایی منطقه با تاکید بر حوضخانه (مطالعه موردی استان اصفهان)

خانه‌های مسکونی مناطق جغرافیایی اقلیم گرم و خشک ایران، از جمله بناهای ارزشمند این سرزمین محسوب می‌شود. شناخت ویژگی‌های شکلی و ساختارکالبدی خانه‌های مناطق جغرافیایی اقلیم گرم و خشک ایران نه تنها سبب نگهداری و مرمت این دستاورد گرانبها در دوره‌های تاریخی گذشته این مرز و بوم خواهد بود، بلکه در شناسایی ویژگی‌ها و پتانسیل‌های نهفته موجود در این بناها نیز نقش مهم و مفیدی ایفاء خواهدکرد. پژوهش حاضر بر آن است تا به شناخت ویژگی‌های ساختاری حوضخانه در ارتباط با سایر فضاهای بناهای مسکونی پرداخته، به بررسی و تحلیل نحوه و میزان تاثیرگذاری حوضخانه در شکل گیری ساختار خانه‌های مسکونی اقلیم گرم و خشک ایران بپردازد. در همین راستا پژوهشگر ابتدا از بین شش نمونه خانه‌های مسکونی واجد حوضخانه که به صورت تصادفی از بین نمونه‌های جامعه آماری موجود انتخاب شده است به استخراج ویژگی‌های شکلی پرتکرار در فضای حوضخانه و تاثیر آن در پیدایش پلان خانه‌های مسکونی می‌پردازد. در این پژوهش روش تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی می‌باشد و روش تحلیل داده‌ها به صورت مقایسه-ای انجام گرفته است. ابزارهای به‌کارگرفته شده دراین تحقیق شامل گردآوری یافته‌های تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و مصاحبه با اهل فن و استادکاران است. نتایج به‌دست آمده نشان می دهد هرچند مطابق الگوی اقلیمی، ساختارکالبدی اکثر ساختمان‌های مسکونی اقلیم گرم و خشک ایران دارای محور غالب شمالی- جنوبی هستند اما همواره موقعیت استقرار فضای حوضخانه در امتداد محور غالب خانه قرار دارد؛ حتی در مواردی که امتداد اصلی و محور غالب خانه در این اقلیم به صورت شرقی- غربی تعریف شده باشد.

investigation of the architectural form of residential houses in hot and dry regions of iran according to the geographical environment of the region with emphasis on the spring house (case study isfahan provience)

iran's hot and dry climatic dwellings are among the valuable and important buildings of thisland. understanding the shape and physical characteristics of hot and dry climates in iran willnot only preserve and restore this precious achievement in past historical periods of iran, butalso play an important and useful role in identifying the hidden features and potentials in thesebuildings.the purpose of this study is to identify the structural features of the spring house in relation toother residential buildings, to study and analyze the effect and extent of the spring house inshaping the structure of hot and dry climates in iran. in this regard, the researcher first extractsfrom a random sample of six samples of a spring house dwelling that extracts the frequent shapefeatures in the spring house space and its effect on the emergence of residential plans. in thisresearch, the research method is descriptive-analytical and the data analysis method iscomparative.. the tools used in this study include gathering research findings through library,field studies, and interviews with technologists and professors. the results show that althoughaccording to the climatic pattern, the physical structure of most hot and dry climatic structuresin iran have a dominant north-south axis, but the location of the spring house space is alwaysalong the dominant axis of the house.keywords: spring house, introverted houses, desert housing, climate and residence