شناسایی و تحلیل مولفه‌های جغرافیای شهری در سفرنامه ناصرخسرو

بی شک سفرنامه ها تنها بعد ادبی و داستانی نداشته بلکه گاهی حاوی اطلاعات علمی ارزشمندی درباره جغرافیا، فرهنگ، سیاست، بی اقتصاد و ... مناطق هستند. حکیم ناصر خسرو قبادیانی در سال 427 ه.ق بر اثر خوابی که در جوزجانان دید عزم سفر حجاز کرد. سفر او هفت سال به طول انجامید کتاب سفرنامه ره آورد اوست که از حیث اطلاعات جغرافیا و شهرسازی برخی جوامع از متون معتبر فارسی است. او علم جغرافیا و شهرسازی به معنای امروزی را نخوانده بود اما طی سفر، درباره نوع جغرافیای شهری برخی شهرها هرچه را که دیده و شنیده درست یا نادرست واقعیت یا افسانه و خوش یا ناخوشایند، همه را ثبت و یادداشت کرده و از مسائلی سخن گفته که در آن دوران حائز اهمیت بود سفرنامه ناصر خسرو را باید یکی از درخشان ترین سفرنامه های ادبیات فارسی دانست؛ از این رو که حکیم چیره دستی چون ناصر خسرو با تکیه بر علم و دانش و نیز با صدق و راستی کامل و تنها با ضبط مشاهدات عینی خویش به دور از دخالت احساسات و عواطف شخصی، دست بر قلم برده و اثری این چنین خلق نموده است. هدف این مقاله شناسایی و تحلیل مولفه های جغرافیای شهری در سفرنامه ناصر خسرو است. سوال اصلی مقاله این است که مولفه های جغرافیای شهری در سفرنامه ناصر خسرو چگونه مورد شناسایی و بررسی قرار گرفته اند؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی به روش مروری است نتایج این مقاله نشان میدهد که سفرنامه ناصر خسرو مجموعه ای چند بعدی و کامل از اطلاعات است که برای هر فردی با سلایق گوناگون قابل توجه است و یکی از اساسی ترین منابع تحقیق و جستجو در زمینه های ،سیاسی ،اجتماعی مردم شناسی محیط زیست تاریخی و جغرافیایی هستند. نتایج این بررسی تاکید بر بعد جغرافیایی سفرنامه ناصر خسرو در دقت و صحت اطلاعاتی جغرافیایی است که ارایه داده است که در این پژوهش پس از بیان مقدمه و چندین تعریف با شناسایی مولفه های جغرافیای شهری در سفرنامه ناصر خسرو و ابعاد مختلف آن در سفرنامه ناصر خسرو پرداخته شده است.