تبیین مولفه های معنابخش در بازارهای سنتی- تاریخی(نمونه موردی:بازارهای سنتی سنندج و سلیمانیه)

هدف از این مقاله، ارائه الگویی جهت شناسایی مولفه‌های اصلی تاثیرگذار بر معنا بخشی در راستای جذب گردشگر، با مطالعه موردی بازارهای سنتی و تاریخی سنندجی و آصف سنندج و بازار قیصری نقیب سلیمانیه، می‌باشد. برای این منظور از روش تحقیق کیفی – کمی، استفاده شده است. در بخش کیفی تحقیق مصاحبه با نمونه‌ای شامل 16 خِبره انجام شده است و به روش کدگذاری باز، محوری 105 و در نهایت انتخابی، واژه‌های کلیدی شناسایی گردید؛ که منتج به پرسشنامه‌ای 74 سوالی در هشت مولفه «عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت باززنده سازی» شده است. در بخش کمی تحقیق، پرسشنامه در دو نسخه فارسی و کردی، به وسیله نمونه‌های کمکی 20 نفر از مراجعه‌کنندگان به بازارها و با استفاده از روایی محتوا و پایایی ضریب آلفای کرونباخ، استاندارد شده است. تعداد 190 پرسشنامه فارسی در بین افراد حاضر در بازار سنندج و 40 نسخه کردی از پرسشنامه در بازار سلیمانیه، توزیع شد. بر اساس نتایج تحلیل عاملیِ تاییدی، مدل نهایی مبتنی بر مولفه‌ها «عملکردی – اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، عاطفی– ادراکی، فنی کالبدی، معماری، سیاسی و مرمت باززنده سازی» تایید گردید. بر اساس نتایج آزمون t مستقل، بازار سلیمانیه از نظر مولفه‌های «عاطفی ادراکی، فنی – کالبدی و فرهنگی»، به طور معنی‌داری نسبت به بازار سنندج از وضعیت بهتری برخوردار بود در حالی که در مولفه‌های «اجتماعی، معماری و مولفه‌ی نیاز به امر مرمت – احیاء»، بازار سنندج در شرایط بهتری قرار دارد. همچنین در مولفه‌های سیاسی و مرمت احیا تفاوت معنی‌دار نیست. (p>0/05)