تاثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی؛ مطالعه موردی منطقه آزاد کیش

تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تاثیر قرار می دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشورها(راهبرد جانشینی واردات (راهبرد درون‌نگر) و راهبرد توسعه صادرات (راهبرد برون‌نگر))، مقررات سازمان های بین‌المللی و نیز شرایط سیاسی بین‌المللی. در این میان یکی از مدل‌هایی که رابطه نزدیکی با تجارت بین‌المللی دارد ایجاد مناطق آزاد است. با توجه به اینکه اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد عبارت‌اند از؛ توسعه صادرات و تنوع بخشیدن به آن، ایجاد فرصت های شغلی، کسب درآمد ارزی، جذب سرمایه های داخلی و خارجی، انتقال تکنولوژی پیشرفته، برقراری ارتباط سیستماتیک میان اقتصاد ملّی و اقتصاد جهانی. هدف اصلی این مقاله ارزیابی تاثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی است. سوال اصلی مقاله این است که آیا عملکرد مناطق آزاد تجاری به طور کلی و نیز منطقه آزاد تجاری کیش در تجارت بین‌المللی کشورمان مثبت بوده است؟ نتایج این تحقیق نشان می دهد که در مجموع منطقه آزاد کیش به‌رغم داشتن زمینه ها و توان بالقوه برای توسعه و پیشرفت به دلیل ضعف امکانات و تاسیسات زیربنایی، عدم منابع تامین درآمدها، عدم ثبات سیاسی، عدم جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، عدم جایگاه تعریف شده در برنامه‌های کلان و راهبردهای توسعه اقتصادی کشور، نتوانسته است تاثیر مثبتی بر تجارت بین‌المللی داشته باشد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی و روش آن نیز اسنادی است. با عنایت به قدمت کوتاه ایجاد مناطق آزاد تجاری در جهان مطالعات نظری گسترده‌ای در این زمینه وجود ندارد. لذا بخش قابل توجهی از مبانی نظری و روش‌شناسی تحقیق از مقالات لاتین و آمار و اطلاعات مورد نیاز منطقه آزاد کیش نیز از طریق اطلاعات کتابخانه‌ای و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تهیه گردیده است.