مولفه‌های تمدنی جامعۀ اسلامی در تفکر اجتماعی شیعی و سلفی: مقایسۀ تطبیقی آرای شهید مطهری و سیدقطب
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عرفان‌منش ایمان ,جمشیدیها غلامرضا
|
|
منبع
|
اسلام و علوم اجتماعي - 1395 - دوره : 8 - شماره : 16 - صفحه:83 -109
|
|
چکیده
|
ایده‌پردازی برای شاخصه‌های تمدن اسلامی یا مولفه‌های تمدنی جامعۀ اسلامی از جمله تلاش‌های مشترک شهید مطهری و سیدقطب بوده است. شهید مطهری یکی از متفکران برجسته در جریان فکری انقلاب اسلامی و سیدقطب یکی از متفکران تاثیرگذار در جریان‌های سلفیگرایی معاصر (از جمله القاعده و داعش) به‌شمار می‌روند. این مقاله، با استفاده از روش‌شناسی بنیادین و روش پژوهش اسنادی، پنج مولفۀ زیر دربارۀ تمدن اسلامی را از نظر این دو متفکر به‌طور تطبیقی تحلیل میکند: 1. هستی‌شناسی و جهان‌بینی اسلامی؛ 2. منزلت و جایگاه باورهای اسلامی در تمدن‌آفرینی؛ 3. نقش جهاد، تحرک و اصلاح اجتماعی در تمدن‌سازی؛ 4. چگونگی رابطۀ تمدن اسلامی در مصاف با سایر تمدن‌ها و جوامع؛ 5. کیفیت تولید و انتقال علم در تمدن اسلامی. در مجموع، به نظر می‌رسد که با وجود برخی اشتراکات (از جمله در مبانی هستی‌شناختی)، تفاوت‌های آشکاری در ابعاد معرفتی متاثر از سنت‌های فکری متفاوت (تفکر عقلانی شیعی در مقابل نگرش کلام اشعری و ظاهرگرایی) در نزد آن دو متفکر قابل شناسایی هستند.
|
|
کلیدواژه
|
شهید مطهری، سیدقطب، تمدن اسلامی، تمدن، جهاد، فرهنگ، علم
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, گروه علوم اجتماعی اسلامی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|