جنسیت در آموزش و پرورش از دیدگاه جامعه‌شناسی اسلامی

این مقاله به بررسی عوامل و پیامدهای بروز جنسیت در نظام آموزش و پرورش رسمی با رویکرد جامعه‌شناسی اسلامی می‌پردازد. جامعه‌شناسی اسلامی در الگوی مفروض این مقاله، بدون داشتن ادعای برخورداری از ویژگی منحصربه‌فردی از نظر روش‌های تجربی و فنون آماری، به طور عمده از لحاظ مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی و نیز از حیث جنبه‌های نظری، شامل جنبه‌های تبیینی، تفسیری و هنجاری، از رویکردهای موجود جامعه‌شناسی تمایز می‌یابد. زمینه مقایسه رویکرد اسلامی با رویکردهای رقیب، در بین بحث‌های اصلی مقاله، یعنی فرصت پیشرفت علمی، محتوای آموزش و ساختار مراکز آموزشی و نیز با اشاره‌ای گذرا به دیدگاه‌های جامعه‌شناختی، به‌ویژه موضع رویکرد فمینیستی و سپس بیان دیدگاه اسلام، فراهم شده است. این تحقیق نشان می‌دهد که رویکرد اسلامی با اِسناد ارزش یکسان به علم‌آموزی مردان و زنان و با مفروض گرفتن برخی از تفاوت‌های طبیعی میان زن و مرد در کنار مشترک‌های فراوان آنها، از یک‌سو، در تبیین علّی تمایزهای جنسیتی در آموزش و پرورش، تاثیر تفاوت‌های طبیعی دو جنس را نادیده نمی‌گیرد و از سوی دیگر، برخی از این تمایزها را به دلیل کارکردهای اجتماعی مثبت‌شان تجویز می‌کند.