تحلیل جامعه‌‌شناختی بازخوانی علم دینی با رویکرد روشی پارسانیا

مباحث علم دینی و بازگشت به دانش بومی، همواره از دغدغه‌‌های متفکران مسلمان بوده است؛ اما مبانی و رویکردی که در بازاندیشی و روش علم دینی دنبال می‌‌شود، مورد اختلاف اندیشمندان اسلامی است. در این مقاله، به‌طور مختصر، به رویکرد و روش تهذیبی، تاسیسی، حداکثری، بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی اشاره شده است. براساس اندیشه متفکران مسلمان، علم مبدا هستی‌شناسانه‌ و معرفت‌‌شناسانه دارد. در صورتی علم، دینی می‌‌شود که براساس مبانی هستی‌‌شناسی، معرفت‌‌شناسی و انسان‌‌شناسی دینی به جهان خلقت بنگرد. علم دینی بر اصل وجودشناسانه تکیه زده است که از ابزار حس شهودی، عقل و وحی تغذیه می‌‌کند. آنچه مبانی علم دینی را بااهمیت می‌‌کند، برجستگی نقش عقل، جهان غیب و وحی در آن است. عوامل تاثیرگذار بر شکل‌گیری دانش بومی دربرگیرنده عالم غیب، نوع غایت‌‌نگری، علل اجتماعی _ فرهنگی، تعلیم و تربیت، فضای سیاسی _ اجتماعی، صفات نفسانی، جهان‌‌بینی و اراده افراد است.