تحلیل جامعه‎ شناختی عدالت فضایی کاربری ‎های مذهبی در شهر اراک (از طریق بررسی برهم ‎کنش سطح منفعت ‎عمومی با نیازها و استحقاق شهروندان)

این مقاله درصدد بررسی نحوه توزیع و استقرار کاربری مذهبی به‌عنوان یکی از بسترهای شکل‎ گیری کنش‎ها و ارتباطات مذهبی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی در شهر است تا براساس آن، به بررسی میزان ارتباط و انطباق این کاربری‎ها با نیازها و استحقاق مذهبی شهروندان ساکن در مناطق شهر اراک بپردازد. روش مطالعه ترکیبی است که در مرحله اول جمع‎آوری اطلاعات مربوط به مطالعات کالبدی با تحلیل ثانویه انجام و پس از آن مکانی و در مرحله بعد به جمع‎آوری داده‎ها با ابزار پرسشنامه و نمونه‎گیری متناسب با حجم صورت پذیرفته است. از مهم‌ترین نتایج می‎توان به کاستی مسئله‎مند و تفاوت معنادار نحوه استقرار امکانات مذهبی و میزان برخوردای از آن در مناطق شهر اراک اشاره کرد که نشان‎دهنده شکاف و نابرابری‎های محسوس در تخصیص و توزیع امکانات و خدمات مذبور می‎باشد، همچنین با در نظر گرفتن عامل سرانه، سرانه استاندارد و شعاع عملکردی کاربری‎های مذهبی، می‎توان از وضعیت نابرابری و محرومیت فضایی−اجتماعی در بخش قابل توجهی از پهنه جغرافیایی و جمعیتی شهر اراک صحبت به میان آورد. می‎توان گفت که الگوی توزیع فضایی کاربری‎های مذهبی بر مبنای نیازها و استحقاق شهروندان در شهر اراک، ناکارا، نابرابر و ناعادلانه می‎باشد که نابرابری‎هایی را در سطح مناطق و در بین شهروندان ایجاد نموده است.

sociological analysis of spatial justice of religious landuses in arak (through examining the overlaying of public benefit level with needs and eligibility of citizens)

this article seeks to investigate distribution and locating of religious uses as one of the platforms for formation of religious, cultural, social, economic and political actions and communications in city to examine the connection and compliance level of these uses with the religious needs and eligibility of citizens living in arak regions. this study was based on mixed method with questionnaire tool in the first data collection stage and with a proportional sampling method. then, physical data collected through secondary analysis were mapped. among the most important results, we can point out the problematic deficiency and the significant difference in the level of enjoyment and the establishment of religious facilities in the regions of arak, which shows inequalities in the allocation and distribution of these services. also, by considering factors such as per capita, standard per capita and functional radius of religious uses, we can talk about the situation of spatial and social inequality and deprivation in a significant part of the geographical and demographic area of arak. finally, the pattern of spatial distribution of religious uses based on the needs and eligibility of citizens in arak is inefficient, and unequal, which has created inequalities in regions and among citizens.