مرور نظام‎مند و فراتحلیل مطالعات دربارۀ اعتیاد به اینترنت با رویکرد شناسایی پیشایندها و پیامدهای اعتقادی آن

هدف پژوهش حاضر تعیین اندازه اثر پیشایندها و پیامدهای اعتقادی اعتیاد به اینترنت براساس پژوهش‎های داخل کشور به‎وسیله یک روند تحقیقی فراتحلیل است. 24 پژوهش مرتبط انتخاب شدند که در سال‎های 1380−1400 و با هدف ارزیابی پیشایندها و پیامدهای اعتقادی اعتیاد به اینترنت انجام شده و در فصلنامه‎های معتبر داخلی و ایرانداک به چاپ رسیده‎‎ بودند. تعداد 16 متغیر مستقل و 15 متغیر وابسته مختلف شناسایی شد. پژوهش‎های منتخب به روش پیمایشی و به‎‎کارگیری ابزار پیمایش در جوامع آماری متفاوت و برحسب سنجه‎های پایا به انجام رسیده‎‎اند.میزان دینداری (es، 63/0−)، سبک زندگی اسلامی (es 45/0,−) و هوش معنوی (es 44/0,−) به‎ترتیب قوی‎ترین پیشایندها و باورهای مذهبی (es 31/0,−)، نگرش و التزام عملی نسبت به نماز (es 31/0,−) و میزان دینداری (es 26/0,−) به‎ترتیب قوی‎ترین پیامدهای اعتقادی شناسایی شدند. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، اندازه اثر روش نمونه‎گیری گلوله‎برفی در پژوهش‎های مربوط به پیشایندها و روش نمونه‎گیری دردسترس در پژوهش‎های مربوط به پیامدها بیشتر از دیگر روش‎های نمونه‎گیری بود.اعتیاد به اینترنت باعث کاهش باورهای مذهبی، نگرش و التزام عملی نسبت به نماز و میزان دینداری می‎شود و از سبک زندگی اسلامی و هوش معنوی تاثیر می‎پذیرد. در همین راستا پیشنهاد می‎شود میزان استفاده از اینترنت و شبکه‎های اجتماعی مجازی مدیریت و سواد رسانه‎ای افراد ارتقاء داده شود.

systematic review and meta-analysis of studies on internet addiction with the approach of identifying its religious antecedents and consequences

the purpose of the present study was to determine the effect size of the antecedents and religious consequences of internet addiction based on domestic research through a meta-analytical research process. twenty four related studies were selected, which were conducted in 1380-1400 with the aim of evaluating the antecedents and religious consequences of internet addiction and were published in domestic and irandac authoritative quarterly journals. 16 independent variables and 15 dependent variables were identified. selected research have been carried out with survey method and by using the questionnaire in different statistical population and based on reliable scales. the level of religiosity (es, -0.63), islamic lifestyle (es, -0.45) and spiritual intelligence (es, -0.44) respectively as the strongest antecedents and religious beliefs (es, -0.31), attitude and practical commitment to prayer (es, -0.31) and degree of religiosity (es, -0.26) were identified as the strongest consequences of belief. due to the heterogeneity in the studies, the effect size of the snowball sampling method in the researches related to the antecedents and the available sampling method in the researches related to the consequences was higher than other sampling methods. addiction to the internet increases religious beliefs, attitudes and practical commitment to the appearance and level of religiosity and is influenced by islamic lifestyle and spiritual intelligence. in this regard, it is suggested to increase the amount of use of the internet and virtual social networks, management and media literacy of people.