میانه‌روی مسیری برای تعادل سبک زندگی اسلامی

سبک‌های زندگی جوامع امروزی در یک طیف و در سه شکل افراطی، میانه و تفریطی طبقه‌بندی می‌شوند. اعتدال به معنای دوری از افراط و تفریط است، که مورد پذیرش منابع دینی است. اعتدال‌گرایی سبک زندگی اسلامی به معنای میانه‌روی در بُعد فردی و تعادل در بُعد اجتماعی در همه مولفه‌های زندگی است. از این‌رو هدف این پژوهش تبیین میانه‌روی شخصیتی براساس آیات قرآن و روایات مرتبط و اکتشاف و استنباط مدل اعتدالی‌ سبک زندگی اسلامی است. بر این اساس‌ می‌توان پرسید، اعتدال‌گرایی سبک زندگی اسلامی براساس چه مدلی قابل تبیین است؟ میانه‌روی (در سبک زندگی فردی) با تعادل (در سبک زندگی اجتماعی) چه نسبت، مناسبت و جایگاهی دارد؟ اما روش در این جستار روش تحلیل متن است. مبنای کار بر طبق روش یادشده بدین‌گونه است که ابتدا پرسش‌هایی طرح و بعد به جستجوی پاسخ آن در متن ‌پرداخته می‌شود. در روش تحلیل متن ارتباط بین رجوع به متن و نتیجه‌گیری درباره هر مطلب، دو سویه و مکرر است؛ یعنی با طرح پرسش، جستجو در متن را آغاز کرده و پس از مطالعه متن، ممکن است، پاره‌ای قسمت‌ها معنی قسمت‌های دیگر را عوض کند. با بررسی‌های انجام شده تحقیق به این نتیجه رسید که سبک زندگی اسلامی در بُعد فردی، یک سبک میانه و در بُعد اجتماعی سبکی متعادل است؛ میانه‌روی در سبک زندگی فردی تبیین‌کننده تعادل در سبک زندگی اجتماعی است؛ سبک زندگی اسلامی هم با دیگر نظام‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه و هم با اجزا و مجموعه‌‌های خود هماهنگی و انطباق لازم را دارد و در هیچ شانی از شوون زندگی فردی و اجتماعی نبودن توازون (افراط و تفریط) را از مسلمانان بر نمی‌تابند؛ و سرانجام اینکه تعادل در سبک زندگی اسلامی امری موردی نیست، بلکه مدلی عام و در همه شوونات زندگی جاری و ساری است.

Moderation as A Way for Balance of the Islamic Lifestyle

The contemporary lifestyles are classified in three excessive, moderate, and extremist forms in a spectrum. Moderation means the abstention from excesses and extremes and is prescribed by religious sources. In the Islamic lifestyle, it implies the same moderation in personal as well as social aspects and in all respects. The purpose of the present article is to explain the personality moderation based on the Quran and hadith and exploring and inferring the moderate model of the Islamic lifestyle. Thereupon, it could be asked based on what model could the Islamic lifestyle be explained? What is the relationship between moderation (in individual) with moderation (in the social sense)? The method used for the purpose of answering these questions is text analysis; first, questions are asked and then, the answers are looked for in the text. In this method, the relationship between the reference to the text and making conclusions about each category is frequent and mutual; that is, the process begins with asking the questions and goes through searching in the text, but it happens that some findings in the text change the meaning of other parts. The findings of the research suggest that the Islamic lifestyle in the individual level is temperate and in the social, moderate. Temperance in the personal lifestyle explains the moderation in the social lifestyle; the Islamic lifestyle maintains acceptable compatibility with either the rest of social and cultural orders and with its internal elements and subcategories; this means that, in no sphere of the individual life is the lack of temperance (excess) and in no social respect is the lack of moderation by the Muslim individual accepted. Finally, moderation in the Islamic lifestyle is not a matter of cases, but a general model visible and observed in all spheres of life.