ارزیابی تجزیه علیت بر روی عملکرد و اجزای عملکرد در برنج (Oryza Sativa L.) تحت شرایط نرمال و تنش خشکی

به منظور تعیین ارتباط صفات مختلف با عملکرد دانه در لاین های نوترکیب برنج (f8)، آزمایشی با 150 لاین حاصل از تلاقی ارقام سپیدرود (رقم حساس به خشکی به عنوان والد نر) و غریب (رقم مقاوم به خشکی به عنوان والد ماده) به همراه شش رقم به عنوان ارقام شاهد در قالب طرح آگمنت با استفاده از طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار (برای ارقام شاهد) در دو محیط نرمال و تنش خشکی در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. نتایج تجزیه واریانس، تفاوت معنی داری را بین لاین ها از نظر کلیه ی صفات مورد مطالعه در دو شرایط محیطی نشان داد. رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیر مستقل نشان داد که در شرایط بدون تنش صفات دمای کانوپی، تعداد خوشه در بوته، طول برگ پرچم، میزان کلروفیل b، تعداد دانه پر در خوشه، شاخص کلروفیل، تعداد روز تا گلدهی، میزان پرولین و طول خوشه با ضریب تبیین 60 درصد و در شرایط تنش میزان پرولین، دمای کانوپی و تعداد دانه پر در خوشه با ضریب تبیین 57 درصد سهم موثرتری در توجیه عملکرد دانه داشتند. در تجزیه علیت عملکرد دانه، بیشترین آثار مستقیم مثبت مربوط به طول برگ پرچم، تعداد خوشه در بوته و تعداد دانه پر در خوشه تحت شرایط بدون تنش و تعداد دانه پر در خوشه و میزان پرولین تحت شرایط تنش بود که نشان دهنده اهمیت این صفات در عملکرد دانه می باشد.

Evaluation of Path Analysis for Yield and Yield Components in Rice (Oryza Sativa L.) Under Normal and Drought Stress Conditions

In order to determine the relations between different characteristics with grain yield of rice lines, an experiment carried out with 150 F8 recombinant inbred lines derived from a cross between two Iranian rice varieties Sepidroud (drought susceptible variety, male parent) and Gharib (drought tolerant variety, female parent) along with 6 varieties as check varieties based on Augment design using Randomized Complete Block Design (RCBD) with 4 replications in two environments (stress and non ndash;stress conditions) in the research farm of Faculty of Agriculture, University of Guilan in 201314 growing season. Results of variance Analysis showed that there were significant differences among lines for all studied traits. Stepwise regression for grain yield as dependent variable and other traits as independent variables showed that canopy temperature, number of panicle per plant, flag leaf length, chlorophyl b, number of filled grain per panicle, SPAD number, days to 50% flowering, proline content and panicle length (R2 = 60%) under non ndash;stress conditions and proline content, canopy temperature and number of filled grain per panicle (R2 = 56%) under stress conditions were able to explain more effective portion of the variance. In the path analysis for grain yield the maximum positive direct effects were related to flag leaf length, number of panicle per plant and number of filled grain per panicle under nonstress conditions and number of filled grain per panicle and proline content under stress conditions that showed important characteristics in relation to grain yield.