ارزیابی ژنوتیپ های گندم دوروم در شرایط آبیاری و تنش خشکی

استفاده از ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی در محصولات زراعی یکی از راهکارهای موثری است که در تلفیق سایرروش های مدیریت کم آبی می تواند تاثیر این پدیده را به حداقل برساند. تحقیق حاضر برای رسیدن به این هدف روی 100 ژنوتیپ گندم دوروم در شرایط بدون تنش و تنش خشکی صورت گرفت. ژنوتیپ ها در هر آزمایش، در قالب طرح لاتیس در سه تکرار ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف ژنوتیپ ها از لحاظ تمام صفات در هر دو شرایط آزمایش بسیار معنی دار بوده و تنوع ژنتیکی زیادی را بین صفات نشان داد. تجزیه علیت برای عملکرد دانه نشان داد که بیشترین اثر مستقیم و مثبت توسط صفات مقدار کل ماده خشک و کمترین اثر صفت تاریخ سنبله دهی تا رسیدگی کامل بود. در شرایط تنش خشکی بیشترین اثر مستقیم و مثبت توسط صفت طول پدانکل بود در حالی که تعداد سنبله، طول گیاه، مقدار کل ماده خشک و تاریخ جوانه زنی تا رسیدگی کامل دارای تاثیر مستقیم و منفی بود. تجزیه به عامل ها در شرایط بدون تنش و تنش خشکی به ترتیب 80/5 و 83/3 درصد از تغییرات را توجیه کرد. برای تعیین برآورد بهتر عملکرد دانه شاخص خشکی sti، ssi، mp، gmp و tol محاسبه و مشخص گردید که بر اساس شاخص tol ژنوتیپ های 21، 45 و 3 و با توجه به شاخص های mp، gmp و sti ژنوتیپ های 78، 34، 71، 21 و 45 دارای برترین پاسخ از لحاظ تحمل به خشکی بودند. براساس تجزیه خوشه ایژنوتیپ های مورد بررسی در هر دو شرایط در چهار گروه قرار گرفتند.