شناسایی آلل های موثر در سختی دانه ی ارقام مختلف گندم نان به کمک نشانگرهای مولکولی

سختی دانه عامل اصلی طبقه بندی و استفاده از گندم است. گندم با بافت دانه سخت دارای میزان پروتئین بیشتری بوده و گلوتن فشرده تری دارد و تولید نان با کیفیت مطلوب می کند. گندم های نرم محتوای پروتئین کمتر و گلوتن ضعیف تر و سست تری دارند و کیفیت نان تولیدی مرغوب نخواهد بود ولی برای تولید کیک و شیرینی مناسب می باشند. دو ژن pina-d1 و pinb-d1 نقش مهمی در بروز سختی دانه دارند. در این تحقیق شناسایی آلل های کنترل کننده سختی دانه ارقام مختلف گندم نان توسط تکثیر با آغازگرهای آلل اختصاصی انجام گرفت. در مکان ژنی pinad1، آلل های pinad1a و pina-d1b به ترتیب در 64 درصد و 36 درصد از ارقام مشاهده شد. اما، در مکان ژنی pinb-d1، 90 درصد از ارقام دارای آلل pinb-d1a و 10 درصد از ارقام دارای آلل pinb-d1b بودند. سختی ارقام توسط دستگاه اینفراماتیک نیز اندازه گیری شد. اعداد کمتر از 50 برای گندم های نرم و اعداد بیشتر از 50 برای گندم های سخت در نظر گرفته شد. این مطالعه مشخص کرد، ارقامی که از نظر ژنوتیپی سختی و نرمی را نشان دادند، با نتایج حاصل از دستگاه اینفراماتیک مطابقت داشتند. نتایج حاصل از تجزیه همبستگی صفات، همبستگی مثبت و معنی داری رابین صفت سختی دانه با درصد پروتئین دانه و عدد زلنی نشان داد. نتایج تجزیه ارتباطی بین صفت و نشانگر نشان داد که آلل pina-d1b بیشترین اثر را در سختی دانه داشت. در تجزیه رگرسیون گام به گام برای بررسی رابطه صفات و نشانگر، مکان ژنی pina وارد مدل شد و صفات حجم نان، سختی دانه و جذب آب متغیرهای وابسته به این نشانگر بودند. اطلاعات به دست آمده از این تحقیق می تواند به نژادگران را در تعیین خصوصیت ارقام مختلف گندم و گزینش کارآمد والدین در برنامه های اصلاحی آتی گزینش از طریق نشانگر یاری نماید.