راه‌کارهای مناسب گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در کلزا

در این تحقیق امکان کاربرد شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل، به منظور شناسایی ژنوتیپ های متحمّل به خشکی با استفاده از شاخص های مختلف تحمّل به خشکی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه مرکز تحقیقات و منابع طبیعی یزد انجام شد. سه سطح آبیاری شامل آبیاری براساس 80 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس a (به عنوان تیمار شاهد)، قطع آبیاری از ابتدای ساقه رفتن تا ابتدای گل دهی و قطع آبیاری از ابتدای گل دهی تا ظهور خورجین ها که در کرت اصلی قرار گرفتند و شش ژنوتیپ کلزا در کرت فرعی، به صورت طرح کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. سیزده شاخص تحمّل به خشکی شامل شاخص حساسیت به خشکی، شاخص تحمّل تنش، شاخص تحمّل، شاخص تحمّل به تنش غیرزیستی، شاخص درصد حساسیت به تنش، شاخص تولید در شرایط بدون تنش و تنش، شاخص خشکی نسبی، میانگین هارمونیک، درصد کاهش عملکرد، شاخص پایداری عملکرد، شاخص عملکرد، میانگین تولید، میانگین هندسی عملکرد و هم چنین تکنیک شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل بررسی شد. نتایج نشان داد تنش خشکی، هدایت روزنه ای را در مراحل ساقه رفتن و گل دهی به طور معنی داری کاهش داده است. ژنوتیپ tassilo با مقدار شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل نزدیک به یک، ژنوتیپ متحمّل و ژنوتیپ های cooper و adriana با مقادیر شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل نزدیک به صفر به عنوان ژنوتیپ های حساس به خشکی در شرایط تنش در مرحله ساقه رفتن تا شروع گل دهی شناخته شدند. ژنوتیپ lilian با مقدار شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل نزدیک به یک، ژنوتیپ متحمّل به خشکی در شرایط تنش در مرحله گل دهی تا خورجین دهی و هم چنین ژنوتیپ های cooper و adriana با پایین ترین مقادیر شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل جزء ژنوتیپ های حساس به خشکی در این مرحله معرفی شدند.