ارزیابی پایداری عملکرد علوفه تر و خشک واریته‌های سورگوم علوفه‌ای (sorghum bicolor l. moench) در شرایط مختلف کشت

این تحقیق با هدف برآورد میزان پایداری واریته های سورگوم علوفه ای و مشخص کردن واریته های با عملکرد علوفه بالا و پایدار تحت دو شرایط مختلف کشت بهاره و تابستانه انجام گرفت. بر این اساس هفت واریته سورگوم علوفه ای به مدت سه سال در دو محیط کشت بهاره (e1) و تابستانه(e2) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب عملکرد علوفه تر و خشک نشان داد اثر محیط، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از نظر آماری معنی دار است. معنی دار بودن اثر متقابل واریته times;محیط نشان دهنده واکنش متفاوت واریته ها از محیطی به محیطی دیگر بود. لذا تجزیه پایداری با روش ggeبای پلات انجام و نتایج حاکی از توجیه 8/94 درصد از کل تغییرات عملکرد علوفه تر و 5/76 درصد از کل تغییرات عملکرد علوفه خشک، با دو مولفه اول و دوم gge بای پلات داشت. در نمودار gge بای پلات رتبه پایداری عملکرد علوفه تر واریته ها به صورت nectar asymp;chopper asymp; kfs2>kfs3>kfs1 بود و واریته های nectar و kfs3 بالاترین عملکرد علوفه تر در بین واریته های مورد مطالعه را داشتند. در حالی که در مورد عملکرد علوفه خشک رتبه پایداری به صورت pacificbmr >kfs1>kfs2 و بالاترین عملکرد علوفه خشک مربوط به واریته های nectar و speedfeed بود. بر اساس منابع تغییر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ times;محیط، واریته nectar از نظر علوفه تر در هر دو شرایط کشت تابستانه و بهاره و از نظر علوفه خشک واریته nectar در شرایط کشت تابستانه و واریته speedfeed در شرایط کشت بهاره، واریته های برتر با سازگاری خصوصی بالا بودند. براساس بای پلات ژنوتیپ ایده آل فرضی، واریته nectar براساس هر دو مقوله پایداری و میانگین عملکرد، بهتر از سایر واریته ها در هر دو شرایط کشت بود و سازگاری عمومی بالایی داشت.