بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپ‌های کلزا با استفاده از تجزیه بای‌پلات

خشک سالی یکی از مهم ترین تنش های زیست محیطی است که اثر مخربی بر رشد گیاهان و بهره وری محصولات زراعی در سرتاسر جهان دارد. به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد و بررسی شاخص های تحمل به خشکی، 20 ژنوتیپ کلزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش و بدون تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ ها ازنظر همه صفات با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. همچنین عملکرد دانه، وزن هزار دانه و کارایی مصرف آب تحت شرایط تنش خشکی بیشتر از سایر صفات کاهش یافت. شاخص میانگین هندسی بهره وری (gmp)، شاخص بهره وری متوسط (mp) و شاخص میانگین هارمونیک (ham) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش به خود اختصاص دادند. در این مطالعه از روش gtbiplot برای گروه بندی و تشخیص ارقام متحمل به خشکی استفاده شد. نمودار بای پلات مبتنی بر اثر متقابل ژنوتیپ times; صفت (شاخص تحمل) نشان داد که ژنوتیپ zarfam پایدارترین ژنوتیپ برای هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی می باشد و ژنوتیپ های talent و talye به عنوان حساس ترین ژنوتیپ ها به تنش خشکی شناسایی شدند. لذا می توان گفت استفاده از روش آماری gtbiplot اطلاعات بسیار مفیدی در بررسی تحمل به خشکی ژنوتیپ های کلزا در شرایط تنش رطوبتی فراهم می نماید.