بررسی روابط برخی از صفات مورفولوژیک با عملکرد دانه در ژنوتیپ های برنج

برنج یک محصول دآن های مهم در سراسر جهان است که غذای اصلی و مهم ترین منبع تامین پروتئین و کالری مردم جهان می باشد. تجزیه هم بستگی صفات مختلف و اجزاء عملکرد با عملکرد دانه، موضوع بسیار مهمی در برنامه های انتخاب و اصلاح ژنوتیپ ها می باشد، این آزمایش با استفاده از 24 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده برنج شمال کشور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عملکرد دانه با صفات تعداد پنجه کل، تعداد پنجه بارور، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد دانه کل، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، طول دانه خام، درصد آمیلوز و درجه حرارت ژلاتینی شدن هم بستگی مثبت و معنی دار و با میزان خروج خوشه از غلاف و طویل شدن دانه رابطه منفی و معنی دار داشت. تجزیه ضرایب مسیر عملکرد دانه و اجزای آن نشان داد که بیشترین اثر مستقیم مثبت را وزن بوته (746/0 +) بر عملکرد دانه داشت. نتایج این بررسی حاکی از آن است که صفاتی مانند وزن بوته، تعداد دانه پر و طول دانه را می توان به عنوان معیارهایی برای انتخاب در برای بهبود عملکرد دانه در برنج معرفی نمود.

Study the Relationships of Some Morphological Traits with Seed Yield in Rice Genotypes

Rice is a worldwide important grain crop, which is considered as the main food and most important source of providing protein and calories for people in the world. Correlation analysis of different traits and yield components with the grain yield is a very important issue in the selection and breeding programs of genotypes. The experiment was performed in the form of completely randomized blocks design with three replications using 24 native and modified genotypes of Northern rice. Grain yield had a significant positive correlation with the total number of tiller, the number of filled seeds, days to 50% of flowering, the total number of grains, fertile seed number, hollow seed number, raw grain length, amylose content and gelatinization temperature. The grain yield had a negative significant relationship with the amount of pods heading and grain elongation. The Path analysis of seed yield and its components showed that the plant weight had respectively the highest direct impact on grain yield (+ 0.746). The results of this study indicated that the traits such as plant weight, the number of filled seeds and seed length can be introduced as selection criteria for improved grain yield in rice.