مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در تعدادی از لاین های خالص برنج در استان مازندران

وجود اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، از مشکلات عمده ارزیابی و معرفی ژنوتیپ های برتر می باشد. به منظور شناسایی و معرفی ارقام پرمحصول و در عین حال پایدار و سازگار، آزمایشی با ده لاین امیدبخش برنج همراه با دو شاهد از ارقام رایج منطقه (فجر و شیرودی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو منطقه از استان مازندران (مزارع تحقیقاتی آمل و گاو دشت بابل) به مدت دو سال (91-90 و 92-91) انجام شد. تجزیه واریانس ساده حاکی از وجود تفاوت معنی داری در بین ژنوتیپ ها برای تمامی صفات در هر دو مکان بود. تجزیه واریانس مرکب با توجه به یکنواختی اشتباهات آزمایشی انجام شد. نتایج اثر معنی دار ژنوتیپ‌ها را نشان داد که بیانگر تفاوت ژنتیکی در بین ژنوتیپ های مختلف می باشد. ژنوتیپ های 3، 4، 5، 6 و 9 به ترتیب با عملکردهای 8/5، 2/6، 3/6، 8/5 و 2/6 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد و بدون اختلاف معنی‌دار (5%) در گروه a مشترک بودند. ژنوتیپ های 7 و 6 به ترتیب با 57/0 و 54/0 درصد دارای بیشترین شاخص برداشت بودند. در نهایت، ژنوتیپ شماره 6 به علت داشتن شاخص برداشت بالا (54/0 در گروه a) و درصد دانه پر بالا (45/78 درصد در گروه a) دارای بالاترین عملکرد بوده و انتخاب گردید.