ارزیابی صفات زراعی همبسته با عملکرد دانه در برنج ( (oryza sativaبا استفاده از روش های تجزیه رگرسیون و علیت

تسهیل در امر گزینش برای بهبود عملکرد در ژنوتیپ های جدید برنج مهم و ضروری است. در این مطالعه، به منظور بررسی رابطه بین عملکرد دانه با صفات مختلف زراعی، در یک کلکسیون بین المللی برنج شامل 100 ژنوتیپ، آزمایشی در قالب طرح بلوک های ناقص (لاتیس سه گانه 10×10) طراحی شد. عملکرد دانه به همراه 14 صفت مختلف زراعی دیگر ارزیابی شدند. ضرایب همبستگی نشان از رابطه مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تعداد دانه پر در خوشه (368/0)، وزن هزار دانه (441/0) و عرض دانه (321/0) بود. به منظور گزینش صفات توجیه کننده عملکرد دانه، تجزیه رگرسیون گام به گام انجام شد و صفات وزن هزار دانه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد پنجه بارور در بوته، طول دانه و سطح برگ پرچم به عنوان موثر ترین صفات بر عملکرد دانه وارد مدل شدند. به منظور درک روابط مستقیم و غیرمستقیم این صفات با عملکرد دانه تجزیه ضرایب مسیر انجام شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ارتباط مستقیم و کمترین میزان ارتباط منفی از طریق سایر صفات با عملکرد دانه مربوط به صفات وزن هزار دانه (548/0) و تعداد دانه پر در خوشه (560/0) بود. صفات وزن هزار دانه و تعداد دانه پر در خوشه به عنوان معیار انتخاب غیر مستقیم برای بهبود عملکرد دانه معرفی و به منظور استفاده در پروژه های اصلاحی برنج توصیه می شوند.