بررسی تنوع ژنتیکی ارقام مختلف مختلف توتون (Nicotiana tabacum L.) تیپ شرقی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

تنوع ژنتیکی اساس و پایه کار اصلاح نباتات بوده و بدون آن اصلاح ژنتیکی دایمی گیاهان امکان‎پذیر نمی باشد. این بررسیبه منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و طبقه‎بندی ارقام مختلف توتون تیپ شرقی به اجرا در آمد. در این بررسی تعداد 36 رقم موجود در بانک بذر مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در قالب طرح لاتیس ساده 6×6 از نظر 19 صفت مورفولوژیکی و شیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‎های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات اختلاف آماری معنی‎داری وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار ضرایب تغییرات ژنوتیپی به ترتیب مربوط به درصد قند و درصد نیکوتین و بیشترین و کمترین مقدار ضرایب تغییرات فنوتیپی به ترتیب مربوط به عملکرد برگ خشک و درصد ازت پروتیینی بود. صفات درصد خاکستر کل دارای بیشترین وراثت‌پذیری عمومی و درصد ازت پروتیینی و درصد فسفر دارای کمترین وراثت‌پذیری عمومی بودند. در تجزیه به عامل‌‌ها، 6 عامل اصلی و مستقل تحت عناوین عملکرد و صفات مرتبط با آن (عامل 1)، صفات ذایقه‌ای (عامل 2)، صفات وابسته به نیتروژن (عامل 3)، ارتفاع بوته (عامل 4)، تعداد برگ (عامل 5) و رسیدگی برگ توتون (عامل 6) بدست آمد که 80 درصد تنوع کل بین ارقام را توجیه نمود. با استفاده از تجزیه خوشه‎ای به روش حداقل واریانس وارد، ژنوتیپ‎های مورد مطالعه در 7 گروه به ترتیب با 6، 5، 3، 8، 2، 4 و 8 ژنوتیپ، طبقه بندی گردید.