ارزیابی واکنش ارقام ماش نسبت به تنش خشکی با استفاده از شاخص‌های مختلف تنش خشکی

به منظور بررسی واکنش ارقام ماش نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در شرایط آب و هوایی زابل، شش رقم ماش در سال 1386 در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط بدون تنش و دارای تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. آبیاری در هر دو محیط تنش دار و بدون تنش تا 50 درصد گلدهی به طور یکسان انجام شد. در محیط دارای تنش خشکی، آبیاری از 50 درصد گلدهی تا رسیدگی محصول و برداشت قطع شد. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر منفی بر کلیه صفات در ارقام مورد بررسی دارد. بیشترین آسیب مربوط به عملکرد دانه و کمترین آسیب مربوط به وزن هزار دانه بود. به منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ارقام مورد بررسی از شاخص های کمی مقاومت به خشکی مانند میانگین ریاضی بهره وری (mp)، میانگین هندسی بهره وری (gmp)، شاخص تحمل به خشکی (sti)، شاخص تحمل (tol)، شاخص حساسیت به تنش (ssi)، شاخص میانگین هارمونیک بهره وری (harm) استفاده شد. بر اساس شاخص-های فوق رقم pusa مقاوم ترین و ارقام mn22 و mn92 حساس ترین ارقام به تنش خشکی شناخته شدند. به منظور درک بیشتر ارتباط بین شاخص ها از تجزیه به مولفه های اصلی استفاده شد. دو مولفه اول جمعاً 99 درصد از تغییرات مربوط به شاخص‌ها را توجیه نمودند. نمودار بای پلات نیز مسیله تحمل بالای رقم pusa و حساسیت ارقام mn22 و mn92 نسبت به تنش خشکی را مورد تاکید قرار داد.