بررسی اثرات محیطی بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم نان از طریق الگوی واکنش ژنوتیپی

این تحقیق به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و واکنش ژنوتیپ‌های گندم به شرایط محیطی مختلف با استفاده از 20 لاین و رقم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار و در 3 مکان (اصفهان، کرمانشاه، ورامین) انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای عملکرد دانه حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار برای اثرات ژنوتیپ، مکان و اثرمتقابل ژنوتیپ در محیط بود. با توجه به معنی‌دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ در مکان، تجزیه پایداری عملکرد، با استفاده روش امی انجام شد. نتایج روش امی حاکی از این بود که بر مبنای نتایج اثر متقابل دو مولفه اصلی (ipc1 وipc2 ) ژنوتیپ‌های مرودشت، 5، 6، 16، 15 و 11 واکنش پایداری عمومی از خود نشان دادند و بر این اساس لاین‌های 17 و 18 دارای سازگاری خصوصی با محیط ورامین بودند. ژنوتیپ‌های 20، 19 و 4 سازگاری خصوصی به محیط کرمانشاه و ژنوتیپ های 9 و 8 با اصفهان سازگاری خصوصی نشان دادند. به‌ طور کلی با توجه به نتایج پایداری عملکرد دانه با توجه به بای‌پلات‌های ترسیمی، لاین‌های 15، 16 و مرودشت به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر شناسایی و معرفی شدند.