تاثیر تلقیح باکتری محرک رشد(enterobacter sp. s16-3) بر مشخصه‌های مورفو-فیزیولوژی کلزا تحت تنش خشکی

مقدمه و هدف: کلزا سومین منبع تولیدکننده روغن خوراکی است، با این حال، عملکرد آن به‎شدت تحت تاثیر خشکی قرار دارد. به‎عنوان یک رویکرد کاهش‌دهنده آثار تنش، باکتری های محرک رشد (pgpbها) مورد توجه قرار گرفته اند که از توانایی افزایش تحمل به تنش های غیرزیستی، تامین عناصر غذایی گیاه و سنتز تنظیم کننده های رشد گیاه برخودار می باشند. با توجه به تاثیر مثبت pgpbها در بهبود رشد گیاهان طی تنش خشکی، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر باکتری محرک رشدsp. s16-3 enterobacter بر خصوصیات کلزا تحت تنش خشکی انجام شد.مواد و روش ها: تاثیر باکتری محرک رشدsp. s16-3 enterobacter بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیک کلزا رقم okapi (متحمل به خشکی) تحت تنش خشکی به‌صورت آزمایش فاکتوریل برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط گلخانه ای بررسی شد. ترکیبات تیماری آزمایش شامل تیمار آبیاری (آبیاری عادی و تنش خشکی به شکل 60 درصد ظرفیت مزرعه ای) و تیمار باکتری‌ (sp. s16-3enterobacter و شاهد) بودند. تیمار خشکی، چهار هفته پس از جوانه‌زنی شروع شده و به‎مدت دو هفته اعمال شد و در ادامه ویژگی‌های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی اندازه گیری شدند. یافته ها: تنش خشکی باعث کاهش طول ریشه (35 درصد)، وزن ساقه (27 درصد)، محتوی نسبی آب (32 درصد)، محتوی پروتئین (28 درصد)، فعالیت آنزیم sod (69 درصد)، فعالیت آنزیم cat (51 درصد)، کلروفیل (28 درصد)و کارتنوئید (25 درصد) و همچنین افزایش نشت الکترولیت (42 درصد) و غلظت پرولین (30 درصد) شد. تیمار باکتریایی به نوبه خود باعث بهبود معنی دار خصوصیات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کلزا در مقایسه با تنش خشکی شد به‌طوری‌که با افزایش 24 درصدی در طول ریشه، 25 درصدی در وزن ساقه، 28 درصدی در محتوی نسبی آب، 21 درصدی در محتوی پروتئین، 22 درصدی در فعالیت آنزیم sod، 29 درصدی در فعالیت آنزیم cat و 26 درصدی کلروفیل و 23 درصدی کارتنوئید و همچنین کاهش 23 درصدی در نشت الکترولیت و 18درصدی در غلظت پرولین همراه بود.نتیجه گیری: هرچند تنش خشکی دارای اثرات منفی معنی داری بر مشخصه‎های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزولوژیکی کلزا بود؛ با این حال، تیمار باکتریایی توانست این اثرات منفی را تا حدود چشمگیری کاهش دهد. بنابراین، به نظر می رسد که تیمار باکتریایی. s16-3 enterobacter sp، رویکرد کارآمدی در کاهش اثرات خشکی از طریق تعدیل مثبت مشخصه‎های مورفو-فیزیولوژی کلزا باشد.

the effect of inoculation of growth-promoting bacteria enterobacter sp. s16-3 on the morpho-physiological traits of rapeseed under drought stress

extended abstractintroduction and objective: rapeseed is the third source of edible oil production, however, its yield is strongly affected by drought. as an approach to mitigate the effects of stress, growth promoting bacteria (pgpbs) have been considered, which have the ability to increase tolerance to abiotic stresses, to provide nutrients, and to synthesize growth regulators. giving the positive impact of pgpbs in improving plant growth during drought, this study was conducted with the aim of investigating the effect of enterobacter sp. s16-3, a growth-promoting bacterium, on rapeseed traits under drought stress.material and methods: the effect of the growth-stimulating bacteria enterobacter sp. s16-3 on the morpho-physiological traits of rapeseed cultivar okapi (tolerant to drought) under drought stress was investigated as a factorial experiment based on a randomized complete block design in 3 replications in greenhouse conditions. the treatment combinations included irrigation treatment (normal irrigation and water shortage stress-60% of field capacity) and bacteria treatment (enterobacter sp. s16-3 and control). drought treatment was started four weeks after germination and applied for two weeks, and then morphological, physiological and biochemical traits were measured.results: drought stress causes of decrease in root length (35%), stem weight (27%), relative water content (32%), protein content (28%), sod enzyme activity (69%), cat enzyme activity (51%), chlorophyll (28%) and carotenoid (25%), as well as an increase in electrolyte leakage (42%) and proline concentration (30%). bacterial treatment, in turn, significantly improved the morphological, physiological and biochemical traits of rapeseed when compared to drought stress. it led to an increase of 24% in root length, 25% in stem weight, 28% in relative water content, 21% in protein content, 22% in sod enzyme activity, 29% in cat enzyme activity, 26% chlorophyll, and 23% carotenoids as well as a decrease of 23% in electrolyte leakage and 18% in proline concentration.conclusion: although drought stress had significant negative effects on morphological, biochemical, and physiological traits of rapeseed; however, the bacterial treatment was able to significantly reduce these negative effects. therefore, it seems that the bacterial treatment of enterobacter sp. s16-3 is an efficient approach in mitigating the impact of drought through the positive adjustment of rapeseed morpho-physiological traits.