گروه بندی لاین‌های پیشرفته گندم بر اساس عملکرد و اجزای آن

به منظور بررسی تعداد 49 لاین پیشرفته گندم آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی واقع در قراخیل شهرستان قائمشهر اجرا شد. در این پژوهش صفاتی نظیر تعداد پنجه، ارتفاع بوته، طول برگ، عرض برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک برگ پرچم، ساقه و سنبله، قطر ساقه و spad ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه مورد ارزیابی و اندازه گیری قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مشاهده شد که اختلاف بسیار معنی داری (در سطح یک درصد) بین ژنوتیپ های مختلف گندم بر اساس تمامی صفات مورد مطالعه وجود دارد. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد مطالعه را به سه گروه مجزا از هم تفکیک نمود. نتایج مقایسه میانگین بین گروه های حاصل از کلاستر نشان داد که گروه سوم دارای بالاترین میزان صفات مطلوب از نظر خصوصیات فتوسنتزی شامل طول (30.07 سانتیمتر)، عرض (1.54 سانتیمتر)، سطح برگ (35.22 سانتیمتر مربع) و spad (46.33)، میزان وزن تر (3.06 گرم) و خشک سنبله (1.07 گرم)، وزن تر (1.29 گرم) و خشک برگ پرچم (0.42 گرم)، وزن تر (9.63 گرم) و خشک ساقه (3.28 گرم)، قطر ساقه (5.02 میلیمتر) و همچنین وزن هزار دانه (48.51 گرم) می باشد. همچنین نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که در ژنوتیپ های موجود در گروه سوم ارتباط قوی تری از نظر صفات وزن تر برگ پرچم و spad با صفت عملکرد دانه وجود دارد. از این رو می توان از ژنوتیپ های گروه سوم (نه لاین پیشرفته) برای برنامه های به نژادی آینده استفاده نمود.

grouping of advanced wheat lines based on yield and its components

in order to study of 49 wheat advanced lines, a randomized complete block design with three replications was conducted on the agricultural research center farm located in gharakheil, ghaemshahr city. in this study traits such as tiller number, plant height, flag leaf length, flag leaf width, flag leaf area, fresh and dry weight of flag leaf, stem and spike, stem diameter and spad, 1000 grain weight and grain yield were evaluated and measured. based on the results of variance analysis, it was observed that there was a significant difference (at 1% probability level) between different genotypes of wheat based on all studied traits. cluster analysis separated the studied genotypes into three distinct groups. results of mean comparison between clustered groups showed that the third cluster had the highest desirable traits for photosynthetic characteristics including leaf length (30.07 cm), leaf width (1.54 cm), leaf area (35.22 cm2) and spad (46.33), fresh (3.06 g) and dry (1.07 g) weight of spike, fresh (1.29 g) and dry (0.42) weight of flag leaf, fresh (9.63 g) and dry (3.28 g) weight of stem, stem diameter (5.02 mm) and 1000 grain weight (48.51 g). also, results of sensitivity analysis showed that genotypes in the third group had a stronger relationship with flag leaf fresh weight and spad traits with yield. therefore, genotypes of the third group (nine advanced lines) can be used for future breeding programs.