وراثت پذیری اسیدهای چرب کلزای زمستانه در شرایط کاشت معمول و تاخیری

به منظور مطالعه نحوه توارث صفات مربوط به کیفت دانه شامل میزان روغن دانه و اسیدهای چرب کیفی کلزا تحت شرایط کاشت معمول و تاخیری، 31 ژنوتیپ شامل هفت لاین و سه تستر زمستانی و 21 دورگ f1 در قالب دو طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار در دو تاریخ کشت نیمه اول مهر (نرمال) و نیمه اول آبان (تاخیری) در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج کشت شدند (91-90). تجزیه واریانس مرکب اختلاف معنی‌داری بین تیمار‌ها از لحاظ میزان روغن دانه و اکثر اسید‌های چرب در هر دو شرایط کاشت نرمال و تاخیری نشان داد. از این رو، تنوع ژنتیکی قابل توجهی از لحاظ همه صفات بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی وجود داشت. برآوردهای وراثت‎پذیری عمومی و خصوصی اکثر صفات در شرایط کاشت تاخیری کمتر از شرایط کاشت معمول بدست آمد و این امر عمدتا به‌دلیل برآورد کمتر اجزای واریانس در شرایط کاشت تاخیری بود. افزون براین، وراثت‎پذیری عمومی در هر دو شرایط کاشت معمول و تاخیری عموماً متوسط به بالا (بین 72.01 تا 100) برآورد شد. وراثت‎پذیری خصوصی صفات در هر دو شرایط کاشت از 20.81 تا 80.20 درصد در نوسان بود، بنابراین گزینش برای صفاتی با وراثت‎پذیری خصوصی متوسط به پایین در نسل‌های اولیه چندان راهگشا نخواهد بود و بهتر است برای بهبود این صفات از پدیده هتروزیس بهره‌مند شد. در هر دو محیط نقش اثر غیر‌افزایشی ژن‌ها در کنترل صفات کیفی بیشتر مشهود بود، بنابراین گزینش برای این صفات بدون بهره‌وری از اثر غالبیت ژنی چندان موثر نخواهد بود. 

inheritance of winter oilseed rape fatty acid under normal and late sowing conditions

to study of inheritance of oilseed rape quality traits in normal and late sowing date conditions, 31 genotypes including 7 winter lines as females, and 3 winter testers and their 21 f1 generation were grown under normal sowing date (early october) and late sowing date (early november) conditions in two separate rcb designs with two replications at the field of seed and plant improvement institute, karaj (2011-12). combined analysis of variance showed significant differences between treats of oil seed content and most fatty acids traits in both sowing dates. therefore, significant genetic variation existed for all traits among the genotypes studied. estimates of broad and narrow heritability of most traits under late sowing date were less than the normal sowing date and this was mainly due to less esti mation of variance components under late sowing date conditions. in addition, broad heritability was estimated to be generally medium to high (between 72.01 to 100) in both normal and late sowing date conditions. the narrow heritability of traits in both sowing conditions ranged from 20.81% to 80.20%. therefore, selection for traits with moderate to low narrow heritability in early generations would not be much useful, and it is preferable to use heterosis to improve these traits. in both sowing dates non-additive effect was more evident in control of quality traits. therefore, selection for these traits would not be effective without using the effect of gene dominance.