تعیین میزان تحمل هیبرید های حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب زمینی به شرایط مختلف کم آبی در استان اردبیل

     به منظور تعیین میزان تحمل هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب زمینی به شرایط مختلف کم آبی در استان اردبیل آزمایشی در دو سال به صورت اسپلیت پلات برپایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه) و فاکتور فرعی شامل 12 جمعیت سیب‏زمینی بود اجرا گردید. نتایج نشان داد که از نظر سطوح آبیاری، ژنوتیپ و اثر متقابل سطوح ابیاری در ژنوتیپ از نظر عملکرد غده اختلاف معنی‌داری در سطوح احتمال 1 و 5 درصد وجود داشت. در این بررسی در شرایط آبیاری نرمال بالاترین عملکرد غده با میانگین 53/6 تن در هکتار مربوط به r12 (♀luca × esprit♂) بود و کمترین عملکرد غده با میانگین 28/9 تن در هکتار مربوط به s34 (♂esprit × agria♀) بود. بیشترین عملکرد غده در شرایط تنش 85 و 70 درصد آب قابل استفاده به ترتیب با میانگین های 40/3 و 35/5 تن در هکتار مربوط به s14 (♂luca × esprit♀) و کمترین عملکرد غده در شرایط سطوح آبیاری 85 و 70 درصد آب قابل استفاده به ترتیب با میانگین های 20/02 و 18/7 تن در هکتار مربوط به s34 (♂esprit × agria♀) بود. بین میزان عملکرد غده در شرایط آبیاری نرمال (100 درصد آب قابل استفاده) و تنش کم آبی ملایم و شدید (85 و 70 درصد آب قابل استفاده) با شاخص mp, gmp, tol و sti همبستگی مثبت و معنی داری بدست آمد. البته بین میزان عملکرد غده در شرایط تنش ملایم و شدید (85 و 70 درصد آب قابل استفاده) با شاخص حساسیت به تنش (ssi) همبستگی منفی و غیرمعنی دار وجود داشت. در مقابل بین شاخص ssi و tol همبستگی مثبت و معنی دار در سطح احتمال 5 درصد مشاهده گردید. ضرایب عامل ها در صفات مورد مطالعه برای تیمارهای مورد بررسی بین صفات کمی و کیفی هیبریدهای حاصل از تلاقی ارقام تجاری سیب زمینی نشان داد که در شرایط تنش نرمال (85 درصد آب قابل استفاده) چهار عامل در مجموع 86/508 درصد از کل تغییرات را تبیین نمودند و هیبرید های s24 (♂banba × agria♀)، s14 (♂luca × esprit♀)، r24 (♀banba × agria♂) و s23 (♂banba × esprit♀) از نظر عامل اول که عامل صفات موثر بر عملکرد و دوم عامل ساختاری نسبت به هیبریدهای دیگر ارزش بیشتری داشتند. همچنین در شرایط تنش شدید (70 درصد آب قابل استفاده) که چهار عامل 87/45 درصد کل تغییرات را تبیین نمودند، هیبرید هایs13 (♀luca× esprit♂)، r24 (♀banba × agria♂) و s23 (♂banba × esprit♀) از نظر عامل اول که عامل صفات موثر بر عملکرد و دوم عامل ساختاری نسبت به هیبریدهای دیگر ارزش بیشتری داشتند.

determining the tolerance of hybrids from combination of potato cultivars to different aridity conditions in ardabil province

an experiment was conducted in split plot based on randomized complete block design with three replicates in the greenhouse of zar gostar arta agricultural company for 2 years in order to determine the tolerance of hybrids from combination of potato cultivars to different dehydration conditions in ardebil province. the main factor included three levels of irrigation (100, 85 and 70% of plant water requirement) and the sub factor included 12 potato cultivars. the results showed that there was a significant difference between irrigation levels, genotypes and the interaction of irrigation levels on genotype in terms of tuber yield at 1 and 5% probability levels. in this study, under normal irrigation conditions, r12 (luca × esprit) had the highest average of tuber yield by (53.6 ton/ha) and s34 (esprit × agria) and had the lowest average of tuber yield by 28.9 ton / ha. s14 (luca × esprit) had the highest average of tuber yield by 40.3 and 35.5 (ton/ha) respectively, in the stress condition of 85 and 70% of usable water and s34 (esprit × agria) had the lowest average of tuber yield by 40.3 and 35.5 (ton/ha) respectively, under irrigation levels of 85 and 70% of usable water. there was a significant and positive correlation between tuber yield under normal irrigation condition (100% usable water) and mild and severe water dehydration stress (85 and 70% usable water) with mp, gmp, tol and sti indicator. however, there was a negative and significant correlation between tuber yield and indicator of sensitivity to stress (ssi) under mild and severe stress conditions (85 and 70% of usable water). there was a positive and significant correlation between ssi index and tol at 5% probability level. factor coefficients in the studied traits for the studied treatments between quantitative and qualitative traits of hybrids obtained from potato cultivars composition showed that four factors explained 86.508% of total changes under normal stress conditions (85% of usable water) and s24 (banba × agria)، s14 (luca × esprit)، r24 (banba × agria)and s23 (banba × esprit) were more valuable than other hybrids in terms of effective traits on yield factor and structural factor.