بررسی روابط میان عملکرد و سایر صفات زراعی و شناسایی هیبریدهای برتر در آفتابگردان (.helianthus annuus l)

بررسی رابطه بین عملکرد و سایر صفات زراعی، راندمان برنامه‌های اصلاحی را با تعیین معیار انتخاب مناسب، بهبود می‌بخشد. در این راستا تعداد 24 هیبرید جدید آفتابگردان به همراه رقم گلسا به عنوان شاهد در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان در قالب طرح لاتیس ساده (5×5) با دو تکرار طی سال زراعی 1399 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین صفات قطر طبق و وزن هزاردانه با عملکرد دانه مشاهده شد. از روش رگرسیون چندگانه گام به گام برای قرار دادن صفات پیش‌بینی کننده در مسیرهای رتبه اول، دوم و سوم بر اساس سهم صفات در توجیه تنوع موجود در عملکرد و نیز حداقل همراستایی صورت گرفت. بر اساس مقادیر تورم واریانس و بزرگی اثرات مستقیم، صفات تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه به عنوان متغیرهای رتبه اول انتخاب و 70 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه کردند. آزمون t که با استفاده از مقادیر اشتباه معیار بدست آمده از تحلیل بوت استرپ (bootstrap) انجام شد، حاکی از معنی‌دار بودن تمامی اثرات مستقیم بود. به طور کلی نتایج نشان داد که سه صفت تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه و قطر ساقه می‌توانند به عنوان شاخص انتخاب جهت افزایش عملکرد در آفتابگردان در نظر گرفته شوند. همچنین نتایج نشان داد که در میان ژنوتیپ‌های مورد بررسی، ژنوتیپ‌های شماره 2، 4، 5، 10، 11، 19 و 22 به عنوان ژنوتیپ‌های برتر‌‌ برای عملکرد دانه و صفات مرتبط با عملکرد شناخته شدند.

study on relationships between yield and other agronomic traitsand identification of the superior hybridsin sunflower (helianthus annuus l.)

study on relationships between yield and other agronomic traits will improve the efficiency of a breeding program with appropriate selection criteria. in this regard, 24 new sunflower hybrids along with golsa cultivar were evaluated in a simple lattice design with two replications in agriculture research station of gorgan during 2020 cropping season. the results indicated that the highest coefficient correlation was obtained between head diameter and thousand seed weight with seed yield. sequential stepwise multiple regression analysis was performed to organize the predictor variables into first, second and third order paths based on their respective contributions to the total variation of yield and minimum collinearity. based on the variance inflation factor and magnitude of direct effects, seed number per plant, thousand seed weight and stem diameter were considered as first order variables and accounted for 70 percent of total variation of seed yield. the t-test of significance, using standard error values, obtained through bootstrap resampling, indicating that all direct effects were significant. generally, the results indicated three traits of seed number per plant, thousand seed weight and stem diameter could be considered as selection criterion in selecting for increased yield in sunflower. also, the results indicated that among studied genotypes, genotypes no. 2, 4, 5, 10, 11, 19 and 22 were recognized as superior genotypes regarding seed yield and traits related to yield.