ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های پیشرفته عدس با استفاده از روش ammi

   به‌منظور بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، برای عملکرد دانه، 18 ژنوتیپ عدس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در چهار محیط (خرم‌آباد، گچساران، ایلام و گنبد) طی سه سال زراعی (96- 1393) مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس تجزیه واریانس مرکب، اثرات اصلی مکان، ژنوتیپ، اثرات متقابل ژنوتیپ × مکان و ژنوتیپ × مکان × سال معنی‏ دار بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای محیط‏های مختلف نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای عملکرد دانه معنی دار گردید. بر اساس نتایج تجزیه واریانس ammi، محیط منبع اصلی تغییرات بود که 83/6 درصد از مجموع مربعات کل را به خود اختصاص داد. بر این اساس چهار مولفه اثر متقابل بر عملکرد دانه معنی‌دار بودند. دو مولفه اصلی اول مدل ammi، 52/56 درصد از کل واریانس عملکرد را توجیه کردند. نتایج مقادیر پایداری ammi (asv) نیز نشان داد که برای عملکرد دانه، ژنوتیپ‌های شماره g8، g7، g9، g18، g6، g16 وg17  کمترین مقدار و درنتیجه بالاترین پایداری عمومی به تمام محیط‌های آزمایش را داشتند. ژنوتیپ شماره g5 با مقدار asv 33/7 بیشترین پایداری خصوصی را به محیط دوم (e2) داشت. در بین ژنوتیپ‌هایی که دارای کمترین asv بودند، فقط ژنوتیپ‏های g6 و g16 دارای میانگین عملکرد دانه بالاتر از میانگین کل ژنوتیپ‌ها بودند. بر اساس مقادیر دو مولفه اصلی اول، ارزش پایداری ammi (asv) و شاخص پایداری ژنوتیپ (gsi)، ژنوتیپ‏های g6، g1 و g13 به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‏ها شناخته شدند، و نزدیک‌ترین ژنوتیپ‏ها به ژنوتیپ ایده ‏آل بودند.

analysis of yield stability of lentil genotypes using ammi method

   in order to investigate the effect of genotype, environment and the interaction of genotype × environment, for seed yield, 18 lentil genotypes in a randomized complete block design with three replications in four environments (khorramabad, gachsaran, ilam and gonbad) during three years (2014-2017) were evaluated. based on combined analysis of variance, the main effects of location, genotype and genotype × location and genotype × location × year interactions were significant. the results of combined analysis of variance for different environments showed that environment, genotype and genotype × environment interaction for showed seed yield. according to the results of ammi analysis of variance, the environment was the main source of change, which accounted for 83.6% of the total squares. the results of ammi analysis of variance also showed that the four-component interaction effect on seed yield was significant. the first two main components of the ammi model accounted for 52.56% of the total yield variance. the results of ammi stability values (asv) showed that for seed yield, the genotypes including g8, g7, g9, g18, g6, g16 and g17 had the lowest values and therefore the highest general stability to all experimental environments. genotype g5 with asv value of 33.7 was highest private stability to the second environment (e2). among the genotypes with the lowest asv, only g6 and g16 genotypes had higher average seed yield than the average of all genotypes. based on the values of the first two principal components, ammi (asv) stability value and genotype stability index (gsi), the genotypes g6, g1 and g13 were identified as the most stable genotypes, and the closest genotypes to the ideal genotype.