بررسی برخی صفات فیزیولوژیکی در اکوتیپ‌های گیاه بادرشبو (dracocephalum moldavica l.) تحت تنش شوری

مقدمه و هدف: بادرشبو (dracocephalum moldavica l.) گیاهی دارویی متعلق به خانواده نعناعیان است که به‌عنوان گیاهی اشتها آور، آرام ‌بخش و بهبود ‌دهنده زخم از آن استفاده می‌شود. استقرار ضعیف و غیریکنواخت گیاهان دارویی در خاک‌های مناطق خشک خصوصاً در شرایط تنش‌های محیطی غیرزنده از جمله تنش شوری، یکی از مهمترین موانع توسعه و کشت این گیاهان در کشور است. مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسی اثر تنش شوری بر برخی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش شوری در 14 اکوتیپ بادرشبو، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط بدون‌ تنش و تنش شوری انجام شد. دو شرایط آزمایش با استفاده از آب معمولی با هدایت الکتریکی 2/3 دسی‌زیمنس بر متر و آب شور با هدایت الکتریکی 14 دسی‌زیمنس بر متر انجام شد. در این پژوهش صفات غلظت پرولین، غلظت کلروفیل a و b، غلظت کاروتنوئید، میزان نسبی آب برگ، غلظت سدیم و پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم اندازه‌گیری شدند. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تنش شوری برای صفات غلظت کلروفیل a و b، میزان نسبی آب برگ، غلظت سدیم و پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. برهمکنش تنش × اکوتیپ برای تمام صفات مورد بررسی بهجز غلظت پرولین در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بین اکوتیپ‌های مورد بررسی برای تمام صفات مورد مطالعه تفاوت معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد وجود داشت. تنش شوری باعث کاهش معنی‌دار غلظت کلروفیل a و b، میزان نسبی آب برگ و غلظت پتاسیم و افزایش معنی‌دار غلظت سدیم و نسبت سدیم به پتاسیم گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که اکوتیپ‌های فریدن، اصفهان و مراغه در هر دو شرایط بدون تنش و تنش شوری دارای مقادیر بیشتر غلظت پتاسیم بودند و بنابراین می‌توان این اکوتیپ‌ها را برای کشت در هر دو شرایط تنش و بدون تنش شوری پیشنهاد نمود. نتیجه‌گیری: نتایج مقایسه میانگین داده‌ها برای اکوتیپ‌های مورد بررسی نشان داد که می‌توان اکوتیپ‌های فریدن، اصفهان و مراغه را جهت کشت در هر دو شرایط تنش و بدون تنش شوری پیشنهاد نمود.

investigation of some physiological traits in dracocephalum moldavica l. ecotypes under salt stress condition

introduction and objective: moldavian balm (dracocephalum moldavica l.) is a medicinal plant belonging to the lamiaceae family which uses as stomachic, sedative and healing of wound. nonuniform establishment of medicinal plants in arid zones soil especially under abiotic stresses such as salinity is the most important problems in cropping and developing of these plants.material and methods: in order to study the effect of salinity stress on some physiological traits related to salinity stress of 14 ecotypes of dracocephalum moldavica l., an experiment were carried out using randomized complete block design with four replications under normal and salinity stress conditions. two conditions in this experiment were carried out using normal water with 2.3 ds.m1 and saline water with 14 ds.m1 electrical conductivity. proline concentration, chlorophyll a and b concentration, carotenoid concentration, relative water content, sodium and potassium concentration and sodium to potassium ratio were measured in this research.results: the results of combined analysis of variance revealed that salinity stress had significant (p<0.01) effect on concentration of chlorophyll a and b, relative water content, concentration of sodium and potassium and sodium to potassium ratio. stress × ecotype interaction was significant (p<0.01) in all the studied traits except proline concentration. combined analysis of variance showed that the differences among ecotypes were significant (p<0.01) in all the studied traits. salinity stress led to a significant decrease in concentration of chlorophyll a and b, concentration of potassium and relative water content and a significant increase in concentration of sodium and sodium to potassium ratio. results of this research showed that faridan, isfahan and maragheh had more concentration of potassium under normal and salinity stress conditions and so these ecotypes could be suggested for cultivation under both conditions.conclusion: mean comparison of data for studied ecotypes showed that faridan, isfahan and maragheh ecotypes could be suggested for cultivation under both conditions.