بررسی صفات مورفوفیزیولوژی و پاسخ ارقام سویا به تیمار محلول پاشی برگ با هورمون های متیل جاسمونات و اسید سالیسیلیک

مقدمه و هدف: گیاه سویا با نام علمی glycine max از تیره leguminous یکی از حبوباتی است که غذای میلیون ها نفر را تامین می کند و نقش عمده ای در تهیه مواد شیمیایی دارد. خانواده fabaceae شامل حبوباتی است که بعد از خانواده پواسه دومین خانواده زراعی مهم هستند. سویا یک محصول گرما دوست است که حاوی پروتئین های کلیدی است که از سلامت انسان حمایت می کند. مواد و روش ها: در این پژوهش به منظور بررسی واکنش دو رقم سویا نسبت به دو هورمون اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات در مراحل مختلف رشد و اثر این هورمون ها بر عملکرد و اجزای عملکرد، آزمایشی بصورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی کرمان در سال 1399 اجراشد. تیمارهای آزمایش شامل محلول پاشی هورمون ها و ترکیبی از دو هورمون بودند و گلدان های شاهد با آب مقطر تیمار شدند. در طول دوره رشد نیز کود دهی با کود کامل هوگلند انجام شد و پس از طی دوره رشد مناسب، نمونه ها در زمان رسیدگی فیزیولوژیک برداشت شدند. از نرم افزارهای minitab  برای آنالیز داده ها و از برنامه excel جهت رسم نمودار ها استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که به دلیل کاربرد این دو هورمون در صفات مورد مطالعه، تفاوت معنی داری مشاهده شد. در گیاهان شاهدی که هیچ هورمونی دریافت نکرده بودند، این ویژگی‌های مورفولوژیکی حداقل بود. نتایج نشان داد صفات تعداد گره ها در ریشه، وزن غلاف ها در بوته، مساحت برگ و شاخص برداشت تحت تاثیر متقابل رقم و هورمون تفاوت معنی داری داشتند. نتیجه گیری:  نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد که کاربرد همزمان دو هورمون اسید سالیسیلیک و متیل جاسمونات باعث افزایش رشد و عملکرد ارقام مورد بررسی شد. دربین صفات مورفولوژیک (ارتفاع اندام هوایی، طول ریشه، تعداد ریشه جانبی، وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و وزن غلاف) در شرایط تیمار با هورمون برای رقم ویلیامز افزایش بیشتری نسبت به رقم l17 را نشان دادند. نتایج این مطالعه می تواند در تحقیقات جهت استفاده کاربردی از این گونه ترکیبات و بالا بردن عملکرد و اجزای عملکرد مورد استفاده قرار گیرد.

evaluation of morphophysiological traits and response of soybean cultivars to foliar treatment with methyl jasmonate and salicylic acid

introduction and objective: soybean (glycine max) belongs to leguminous and is one of the legumes that provides food to millions of people and plays a major role in the preparation of chemicals. the fabaceae family includes legumes, which are the second most important crop family after the poace family. soybeans are an important thermophilic food product that contains important proteins that support human health. material and methods: in order to investigate the response of two soybean cultivars to the hormone at different stages of growth and the effect of hormones on yield and yield components, a factorial experiment based on a completely randomized design with three replications was conducted in the research greenhouse of graduate university of advanced technology in 2020. soybean plants were treated with salicylic acid and methyl jasmonate and with two hormones simultaneously, and control pots were treated distilled water. during the growing period, fertilization was performed with complete hoagland fertilizer and after a proper growth period, the samples were harvested at physiological maturity. after sowing, the seeds of rhizobium were given in two stages in order to induce soybean roots. results: the results of this study showed a significant difference between cultivars in terms of different hormone application: in control plants that did not receive any hormones, these morphological features are minimum the results showed that there were significant differences in the number of nodules per root, pod weight per plant, leaf area, and harvest index under the interaction of cultivar and hormone. the results of comparing the means showed that the simultaneous application of salicylic acid and methyl jasmonate increased the growth and yield of the cultivars. conclusion: among morphological traits (shoot height, root length and width, number of lateral roots, fresh and dry weight of shoot and root and pod weight) in hormone treatment conditions for williams cultivar showed more increase than l17 cultivar. the results of this study can be used in research for the practical use of such compounds and to enhance performance and important traits in performance.