ارزیابی صفات وتنوع ژنتیکی لاین های اُتایپ چغندرقند برای تحمل به بیماری ریزومانیا با استفاده از نشانگر مولکولی ssr

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: چغندرقند یکی از محصولات مهم زراعی در دنیا است و بخش عمده‌ای از شکر مصرفی در کشور ما از این گیاه تامین می‌شود. برنامه‌های اصلاح نباتات براساس ایجاد تنوع و انتخاب صفات کمی و کیفی بررسی تنوع ژنتیکی اولین گام برنامه‌های اصلاحی محسوب می‌شود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی از 30 ژنوتیپ (لاین اوتایپ) که دارای صفات فنوتیپی متفاوت بودند استفاده شد. این آزمایش به صورت طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی در سطح مزرعه‌ای به اجرا در آمد. این 30 ژنوتیپ از نظر صفات مرفولوژیکی »نمره رشد، رنگ برگ، یکنواختی ریشه، بیماری ریزومانیا ریشه، درصد قند، عملکرد (وزن)، عملکرد قند « موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس آماری صفات موردمطالعه نشان داد ژنوتیپ‌ها از نظر همه صفات اندازه‌گیری شده دارای اختلاف و تنوع معنی‌داری می‌باشند. همچنین ژنوتیپ‌ها به وسیله 10 جفت آغازگر ssr موردبررسی قرار گرفتند که از 10 آغازگر ssr، 3 آغازگر چند شکلی را نشان دادند. این 3 آغازگر از نظر الگوی باندی موردبررسی قرار گرفتند و باندها براساس وجود یا عدم وجود (صفر و یک) نمرده دهی شدند و برای درک بهتر شباهت‌ها و تفاوت‌ها از ماتریس تشابه استفاده شد. که نتایج نشان داد از بین 3 آغازگر موردمطالعه ، آغازگر sb06 ، 100% چند شکلی را نشان داده که می‌توان نتیجه گرفت این نشانگر تنوع را بهتر نشان می‌دهد. علاوه بر ارزیابی صفات و تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگر مولکولی ssr، به‌منظور تعیین ارتباط بین صفات مورفولوژیکی و داده‌های مولکولی و شناسایی نشانگرهایی که پیوستگی با این صفات را دارند نیز از روش رگرسیون گام‌به‌گام انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین صفات و برخی از مکان‌های ژنی آغازگرهای موردمطالعه وجود دارند. مکان ژنی آغازگر sb061 با بیشترین تعداد صفت مرتبط بود. بالاترین همبستگی بین مکان ژنی آغازگر sb061 , sb063 و صفت یکنواختی ریشه (r=0.40**) در سطح 1% را نشان دادند. نتیجه‌گیری: با نتایج بدست آمده از تجزیه ارتباط می‌توان نتیجه گرفت که مکان ژنی آغازگر sb061 برای آغازگر ssr بالاترین ارتباط با صفات را نشان دادند. بنابراین، این نشانگرها می‌توانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی و تجزیه ارتباط در مطالعه برنامه‌های اصلاحی چغندرقند مورداستفاده قرار بگیرند و از آن‌ها در انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که نشانگرهای ssr می‌توانند ژنوتیپ‌های چغندرقند را از هم تفکیک کرده و تنوع ژنتیکی را به‌خوبی نشان دهند. بنابراین از این نشانگرها می‌توان در برنامه‌های اصلاحی استفاده نمود.

Evaluation of Traits and Genetic Diversity of Sugar Beet O-Type Lines for Rhizomania Tolerance using SSR Molecular Marker

Extended AbstractIntroduction and Objective: Sugar beet is one of the most important agricultural products in the world and most of the sugar consumed in our country is prepared from this plant. Plant breeding programs are based on creating variety and selection of quantitative and qualitative traits. Examining genetic diversity is the first step in breeding programs.Material and Methods: In this study, in order to investigate genetic diversity, 30 genotypes of (OType lines) with different phenotypic traits were used. This experiment was performed as a randomized complete block design on a farm level. 30 genotypes were examined for morphological traits (growth score, leaf color, root uniformity, root rhizomania, sugar percentage, yield (weight), sugar yield). Results: The results of statistical analysis of variance of the studied traits showed that genotypes have meaningful differences and variation in terms of all measured traits. Also, Genotypes were examined by 10 pairs of SSR primers, which showed 3 polymorphic primers out of 10 SSR primers. These three primers were examined in terms of band pattern and bands were scored based on the presence or absence (zero and one) and the similarity matrix was used to better understand the similarities and differences. The results showed that among the 3 primers studied, SB06 primer showed 100% polymorphism, which can be concluded that this marker shows diversity better. In addition to evaluating traits and genetic diversity using SSR molecular markers, in order to determine the relationship between morphological traits and molecular data and identify markers that are associated with these traits, stepwise regression was performed. The results of stepwise regression analysis showed that there is a significant relationship between traits and some gene loci of the studied primers. The gene locus of SB061 primer was associated with the highest number of traits. They showed the highest correlation between SB061, SB063 primer gene loci and root uniformity trait (r = 0.40**) at 1% level. Conclusion: With the results of correlation analysis, it can be concluded that the gene locus of SB061 primer for SSR primer showed the highest correlation with traits. Therefore, these markers can be used to study genetic diversity and relationship analysis in the study of sugar beet breeding programs and use them in marker selection. The results of this study showed that SSR markers can differentiate sugar beet genotypes and show genetic diversity well. Therefore, these markers can be used in correction programs. The results of this study showed that SSR markers can differentiate sugar beet genotypes and show genetic diversity well, so these markers can be used in breeding programs.