ارزیابی تحمل به تنش خشکی در لاین های جو با استفاده از شاخص های تحمل

تنش خشکی یکی از مهم ترین عوامل محیطی کاهش عملکرد دانه جو می باشد و با وجود پیشرفت های اخیر در اصلاح این گیاه، هم چنان نیاز به بهبود ارقام جو متحمل به تنش خشکی در کشور احساس می شود. در تحقیق حاضر، تعداد 81 لاین جو طی سال های زراعی 1397-98 و 99-1398 در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مرحله پنجه زنی در دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. تنش خشکی با استفاده از تشتک تبخیر برحسب 50 میلی متر تبخیر از تشتک اعمال گردید. ارزیابی تحمل به تنش خشکی با استفاده از شاخص های تحمل به تنش مختلف ضمن تایید وجود تنوع ژنتیکی، نشان داد که لاین های شماره 38، 48 و 67 با دارا بودن میانگین عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط از تحمل به تنش خشکی بالایی برخوردار هستند. اکثر شاخص ها با میانگین عملکرد همبستگی معنی داری داشتند، اما بیشترین مقدار همبستگی با عملکرد مربوط به شاخص های k1sti، mp و gmp در شرایط تنش خشکی و شاخص های yi، wgmi، k2sti و hm تحت شرایط آبیاری معمولی بود. با تجزیه خوشه ای، لاین ها در چهار گروه قرار گرفتند که لاین های موجود در گروه اول و تا حدودی گروه دوم از نظر عملکرد در هر دو شرایط محیطی و نیز شاخص های تحمل به تنش وضعیت قابل قبولی داشتند، در حالی که بیش از نیمی از لاین ها حساس به تنش خشکی بودند. در نهایت نتایج تجزیه به مولفه های اصلی هم خوانی خوبی با نتایج سایر روش ها داشت. اطلاعات پژوهش حاضر را می توان در آزمایشات مقایسه عملکرد و سایر برنامه های به نژادی آتی مورد استفاده قرار داد.

Evaluation of Drought Stress Tolerance in Barley Lines Using Tolerance Indices

Drought stress is one of the most important environmental factors in reducing barley grain yield and despite recent advances in breeding this crop, there is still a need to improve drought tolerant barley cultivars in the country. In the present study, 81 barley lines were studied during the cropping years of 20182019 and 20192020 in both normal irrigation and drought stress conditions in the tillering stage. Drought stress was applied using evaporation pan in terms of 50 mm evaporation from the pan. Evaluation of drought stress tolerance using different stress tolerance indices while confirming the existence of genetic diversity, showed that lines No. 38, 48 and 67 with high grain yield in both conditions have high drought tolerance. Most indices had a significant correlation with average yield but the highest correlation with yield was related to K1STI, MP and GMP indices under drought stress and YI, WGMI, K2STI and HM indices under normal irrigation conditions. By cluster analysis, the genotypes were divided into four groups. The genotypes in the first group and to some extent in the second group were acceptable in terms of performance in both environmental conditions and stress tolerance indices, while more than half of genotypes were sensitive to drought stress. Finally, the results of principal component analysis were in good agreement with the results of other methods The information of the present study can be used in performance comparison experiments and other future breeding programs.