ارزیابی مقاومت تعدادی از ژنوتیپ های گندم نان نسبت به بیماری‌های لکه برگی سپتوریایی و بادزدگی فوزاریومی سنبله

از ارقام مقاوم به عنوان روشی موثر در مدیریت بیماری‌های لکه برگی سپتوریایی و بادزدگی فوزاریومی سنبله گندم استفاده می‌شود. این پژوهش به منظور شناسایی منابع جدید مقاومت به این بیماری‌ها در بین تعداد زیادی از ارقام ایرانی و ژنوتیپ‌های جدید گندم انجام گرفت. ژنوتیپ‌ها در قالب طرح آگمنت در استان گلستان و در سال زراعی 97-1396 کشت شدند. آلودگی مصنوعی ژنوتیپ‌ها با پخش کردن برگ‌های آلوده و تلقیح سوسپانسیون اسپور انجام شدو از واکنش ژنوتیپ ها نسبت به عوامل بیماریزا یادداشت برداری صورت گرفت. تجزیه کلاستر ژنوتیپ‌ها را در 7 گروه قرار داد، به طوری‌که گروه‌های 3 و 4 به ترتیب مقاوم و حساس بودند. ژنوتیپ‌های شماره 3 (هیرمند)، 6، 10، 12، 13 (گلستان)، 38 (آفتاب)، 40 (قابوس)، 44 (پیشتاز)، 51، 52 (شوش)، 59 (پاستور)، 64، 68، 73 (سپاهان)، 87، 92، 95، 97، 99، 110، 116، 127 (لاین 7) و رقم شاهد احسان در گروه 3 (مقاوم) قرار گرفتند. این گروه کمترین سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری را داشت و به هر دو بیماری مقاومت بالایی نشان داد. از ژنوتیپ‌های مقاوم شناسایی شده در این پژوهش می‌توان در برنامه‌های اصلاحی به منظور هرمی کردن ژن‌های مقاومت به بیماری لکه برگی سپتوریایی و بیماری بادزدگی فوزاریومی سنبله و یا تلاقی‌های برگشتی استفاده کرد.

Evaluation of Resistance to Zymoseptoria tritici Blotch andFusarium Head Blight in Some Genotypes of Bread Wheat

Using resistant cultivars is an effective method in management Zymoseptoria tritici Blotch and Fusarium Head Blight of wheat. This study was conducted to identify new sources of resistance to these diseases among a large number of Iranian cultivars and new wheat genotypes. The genotypes were cultivated in an augment design in the research farm of Aliabad Katoul Agricultural School. Artificial contamination of the genotypes were done using spreading infected leaves and inoculating with a pathogenic fungal spore suspension. Response of the genotypes to diseasecausing were noted. Cluster analysis categorized genotypes into seven groups. Third and fourth groups were allocated as resistant and sensitive, respectively. Genotypes No 3 (Hirmand), 6, 10, 12, 13 (Golestan), 38 (Aftab), 40 (ghabous), 44 (Pishtaz), 51, 52 (shoosh), 59 (Pastor), 64, 68, 73 (Sepahan), 87, 92, 95, 97, 99, 110, 116, 127 (Line 7) and local check cultivar (Ehsan) were classified at group three (resistant). This group had the lowest area under the disease progress curve and showed high resistance to disease. Resistant genotypes identified in this study can be used in breeding programs for pyramiding resistance genes or using backcrossing method.