ارزیابی برخی ژنوتیپ‌های پاییزه کلزا براساس صفات زراعی و شاخص siig

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، روابط بین صفات و انتخاب ژنوتیپ های برتر با استفاده از شاخص siig، آزمایشی در اراضی کشاورزی شهر تیکمه داش از توابع استان آذربایجان شرقی در سال زراعی 97-1396 انجام شد. در این آزمایش 22 ژنوتیپ کلزای پاییزه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی برای مطالعه تعدادی از صفات زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های l963، okapi و licord دارای میانگین عملکرد دانه بیشتر بودند. همچنین ژنوتیپ های یاد شده از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، عملکرد تک بوته و عملکرد دارای ضریب تنوع فنوتیپی بالا بودند که نشان دهنده تاثیر محیط بر صفات مذکور است. ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی نشان داد که ژنوتیپ ها از نظر صفاتی مانند تعداد غلاف در بوته، عملکرد تک بوته و عملکرد دارای تنوع ژنتیکی بالایی هستند. وراثت پذیری عمومی برای صفات روز تا گل دهی، تعداد غلاف در ساقه اصلی و عملکرد بالا و برای صفات تعداد روز تا غلاف دهی، تعداد روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته پایین بود. در تجزیه به عامل ها به روش مولفه های اصلی، پنج عامل در مجموع 65.69% از کل تغییرات را توجیه نمودند. بر اساس شاخص siig، ژنوتیپ های sw101، l83، hw101 و l963 با مقدار siig بیشتر (به ترتیب 0.710، 0.672، 0.653 و 0.653) جزء ژنوتیپ های برتر بودند. از طرفی ژنوتیپ های zarfam، talayeh، l957 و slm046 با مقدار siig کمتر (به ترتیب 0.185، 0.243، 0.271 و 0.272) جزء ژنوتیپ های ضعیف از نظر اکثریت صفات مورد مطالعه بودند. ژنوتیپ های sw101، l14، nafis، okapi و l963 با داشتن مقدار siig بالا و هم چنین عملکرد بالاتر از متوسط کل، جزء ژنوتیپ های برتر از نظر عملکرد دانه و سایرصفات مورد مطالعه بودند.

Evaluation of some autumn rapeseed genotypes based on morphological traits and SIIG index

To verify diversity, relationship between traits, and selection of superior genotypes using the selection index of ideal genotype (SIIG) technique, an experiment was carried out on agricultural land in Tikmeh Dash city, from the province of East Azarbaijan, Iran in 201718. In this experiment, 22 autumn canola genotypes were studied in a randomized complete block design (RCBD) for some of agronomy traits. The results showed L963, Okapi and Licord genotypes have the highest yield mean. Also, the traits of the number of pods per plant (NPP), yield and yield of single plant in these genotypes had a high coefficient of phenotypic diversity, which indicates the effect of environment on these traits. Phenotypic and genotypic diversity coefficients the traits of the number of pods per plant (NPP), yield, and single yield (YSP) in all genotypes had high genetic diversity. Heritability was low for the day to flowering (DF), number of pods per main stem (NPMS), and yield traits; however, it was high for the day to pod (DPO) day to ripping index (DRI) and plant height (H) traits. Altogether 65.69% of the total variation was justified through the 5 factors that had been determined by the factor analysis to the principle component. Based on the SIIG technique, the genotypes SW101, L83, HW101 and 963 with the highest SIIG values (0.710, 0.672, 0.6531 and 0.6530 respectively) were the best genotypes. On the other hand, Zarfam, Talayeh, 957 and SLMO16 genotypes with the least amount of SIIG value (0.185, 0.243, 0.271 and 0.272 respectively) were the weakest genotypes for most morphological traits. The genotypes of SW101, L14, L944, Okapi, and L963 both having high SIIG value and high yield, are the best genotype from the point of yield and other morphological traits.