بررسی تنوع ژنتیکی، وراثتپذیری و پیشرفت ژنتیکی صفات فنولوژیکی و عملکرد در ژنوتیپ‌های بین‌المللی نخود تیپ کابلی

نخود به‌عنوان سومین حبوبات مهم جهان نه‌تنها منبع مهمی برای تغذیه محسوب می‌گردد بلکه با افزودن نیتروژن باعث افزایش حاصلخیزی خاک می‌شود. این مطالعه باهدف بررسی تنوع ژنتیکی از طریق تخمین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنوتیپی، وراثت‌پذیری و پیشرفت ژنتیکی مورد انتظار صفات کمی در نخود انجام شد تعداد 27 ژنوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 2 تکرار در پایگاه نوآوری شهرستان کامیاران کاشته شدند. نتایج تجزیه به مولفه‌های اصلی نشان داد که 4 مولفه اول تقریباً 3/78 % تنوع ژنوتیپ‌ها را برای صفات بررسی‌شده توجیه کردند. در این تحقیق بالاترین میزان وراثت پذیری به ترتیب برای صفات وزن صد دانه (88%)، تعداد روز تا گلدهی (83%)، ارتفاع بوته (79%)، تعداد روز تا غلاف دهی (66%)، تعداد روز تا رسیدگی (61%) و تعداد دانه در غلاف (55%) محاسبه شد. بالاترین مقدار واریانس ژنوتیپی و فنوتیپی برای عملکرد دانه به دست آمد از سویی بیشترین مقدار پیشرفت ژنتیکی نیز برای این صفت مشاهده شد لذا عملکرد دانه می‌تواند مهم‌ترین معیار برای انتخاب لاین‌های والدینی در برنامه‌های اصلاحی محسوب گردد. در تجزیه کلاستر با روش ward ژنوتیپ ها در 3 گروه قرار گرفتند و بالاترین فاصله ژنتیکی بین کلاستر1و 3 مشاهده شد لذا می‌توان از ژنوتیپ‌های این دو کلاستر برای دورگ گیری درجهت تولید واریته های اصلاح‌شده استفاده کرد.

The Study of Genetic Diversity, Heritability and Genetic Advance of Phenological Traits and Yield in Kabuli Chickpea International Genotypes

Chickpea (Cicerarietnum) as the third most important grain legume in the world is not only an important source of feed but also improve soil fertility by adding nitrogen. This study was aimed to assess the variability of morphological trait, to estimate PCV, GCV, heritability, and expected genetic advance of quantitative traits of Chickpea. The genotypes were planted in a randomized complete block design with two replications. PCA analysis showed first four factors justified almost near to 78.3 percent variance among studied characters. Cluster analysis via Ward method classified all enotypes in three groups and the highest genetic distance wasobserved between cluster 1 and cluster 3. It is shown that the seed yield (0.88) trait has the highest PCV and GCV. The highest heritability was found for 100 seed weight (0.88), number of day to flowering (0.83) and plant height whereas high heritability coupled with high genetic advance was found for seed yield. So seed yield can be the most important criteria for selection parental lines in breeding programs. Also in regard to the highest genetic distance between cluster 1 and cluster 3, genotypes of two clusters could be used for intercrossing to develop improved cultivars.