مطالعه برخی از صفات زراعی و پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ های برنج

معرفی ارقام جدید برنج با پتانسیل عملکرد بالاتر یکی از اهداف مهم به نژادگران است و ارزیابی پایداری ارقام و تعیین اثر متقابل ژنوتیپ با محیط در هر برنامه معرفی رقم ضرورت دارد. در این تحقیق 16 ژنوتیپ امیدبخش برنج (شش لاین در دست معرفی، 8 ژنوتیپ والدینی و دو ژنوتیپ به عنوان شاهد) در دو منطقه آمل و ساری طی سال های 1393-1392 در قابل طرح بلوک‌ های کامل تصادفی با 3 تکرار از نظر پایداری صفات کمّی مورد بررسی قرار گرفتند. عملکرد دانه در پایان فصل و مابقی صفات در زمان مقتضی خود مورد اندازه گیری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب برای مهم ترین صفت گیاهان زراعی که عملکرد می باشد در دو مکان و دو سال و همچنین اثر متقابل بین سال و مکان بسیار معنی دار شد. از نتایج این پژوهش در مورد پایداری این چنین استنباط می شود که در شرایط ژنتیکی و محیطی این آزمایش، نتایج روش های مختلف تجزیه پایداری در تعیین ژنوتیپ های پایدار در بیشتر موارد تا حد زیادی مشابه بوده است. در نهایت براساس پارامتر های پایداری محاسبه شده برای تجزیه پایداری عملکرد، سه ژنوتیپ شماره 1، 13 و 3 به ترتیب با میانگین های 5906.66، 5011.5 و 4463.33 کیلوگرم در هکتار بعنوان پایدار ترین و سازگار ترین ژنوتیپ ها در این بررسی شناسایی شد. همچنین روش رگرسیونی، سازگاری عمومی این ژنوتیپ ها را به کلیه محیط ها نشان داد.

Studying some of Agronomy Traits and Yield Stability of Rice Genotypes

Introduction a new varieties of rice with higher yield potential is one of the major goals of breeders. Stability evaluation of the varieties and estimation of the genotype by environment interactions effect should be performed in a conventional variety program. In this research, 16 promising rice genotypes (six lines introduced, eight parental genotypes and two genotypes as control) in two regions of Amol and Sari during 20132014 were evaluated in a randomized complete block design with three replications for quantitative traits stability. Grain yield at the end of the season and the other traits were measured at their proper time. Results of combined analysis of variance for yield in two locations and two years, as well as interactions effect between years and locations were very significant.According to this results, it was concluded that in the genetic and environmental conditions of this experiment, the results of different methods of stability analysis in determination the stability of genotypes in most cases were largely similar.Finally, based on the stability parameters, three genotypes including1, 13 and 3 with average of grain yield 5906.66, 5011.5 and 4463.33 kg/ha, respectively were identified as the most stable and consistent genotypes. Also, the regression method showed the general adaptation of these genotypes to all environmen.