تجزیه ژنتیکی برخی صفات فیزیولوژیکی و زراعی در گندم از طریق تجزیه خانواده های f3 در شرایط نرمال و تنش کمبود آب انتهای فصل

شناسایی و انتخاب روش اصلاحی مناسب و استفاده از معیارهای گزینش صحیح و کاربردی جهت معرفی ارقام مقاوم به تنش کمبود آب بسیار اهمیت دارد. جهت بررسی نحوه توارث صفات فیزیولوژیکی و زراعی در گندم 50 لاین f3 به همراه والدین و نسل f1 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در شرایط نرمال و تنش کمبود آب انتهای فصل در دو سال متوالی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش مشخص کرد که در بین و درون خانواده های f3 در تمامی صفات در دو محیط اختلاف معنی داری وجود دارد. بنابراین تنوع ژنتیکی زیادی برای این صفات وجود دارد . اثر ژن ها در دو محیط متفاوت رطوبتی تغییر قابل‌توجهی نداشت و جزء ژنتیکی تنوع در همه صفات در دو محیط بسیار بزر گ تر از بخش تنوع محیطی بود. در صفات وزن صددانه، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و قطر دانه در هر دو شرایط محیطی وراثت پذیری خصوصی میزان متوسطی را نشان می دهد که بیانگر نقش بیشتر واریانس افزایشی در کنترل این صفات است بنابر این می توان در بهبود این صفات گزینش را در نسل های اولیه اعمال نمود. عملکرد دانه تک بوته در هر دو شرایط محیطی وراثت پذیری عمومی بالا ولی وراثت پذیری خصوصی پایینی نشان داد که نشان می دهد وراثت این صفت ژنتیکی بوده ولی تحت کنترل اثرات افزایشی قرار نداشته و اثرات غالبیت در کنترل آن نقش دارند و گزینش در نسل های انتهایی می تواند در بهبود آن موثر باشد.

Genetic Analysis of Some Physiological and Yield Traits in Wheat by F3 Families Analysis under Normal and late Season Water Deficit Conditions

Identification and selection of appropriate breeding methods and use of correct and applicable selection criteria for introducing resistant cultivars to water deficit stress is very important. In order to study the inheritance of physiological and agronomical traits in wheat, 50 F3 lines along with parents and F1 generations in a randomized complete block design with three replications under normal and water deficit conditions for two consecutive years were examined. The results showed that there are significant differences between and within the F3 families for all traits in two environments. So there is a lot of genetic variation for these traits. Gene effects in two different humidity conditions did not change significantly, and the genetic component of diversity in all traits in two environments was much larger than that of environmental diversity. In 100 grain weight, plant height, spike length, number of grain per spike, number of spikelets per spike and grain diameter in both environmental conditions, the result of narrow since heritability shows a moderate level indicating a greater role of additive variance in controlling of these traits, therefore, for improving of these traits, selection can be done in early generations. Grain yield per plant in both environmental conditions, showed high broad since heritability but low narrow since heritability, which indicates that, inheritance of this trait under genetic control, but it is not controlled by additive effects and, on the contrary, dominance effects play important role in controlling of it.