ارزیابی تحمل به خشکی برخی از ژنوتیپ‌های سویا

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی تعداد 15 ژنوتیپ سویا به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه در شهرستان دماوند انجام شد. عامل اول شامل 15 ژنوتیپ سویا و عامل دوم شامل دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری در زمان غلاف دهی بود. صفات شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه های زایشی، تعداد برگ، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا 50% غلاف دهی، تعداد گل، وزن خشک برگ بوته، تعداد بند ساقه اصلی، تعداد بند ساقه های فرعی، وزن خشک ساقه های یک بوته، وزن خشک بوته، فاصله اواین غلاف از خاک، رسیدگی کامل، تعداد غلاف در هر بوته، وزن خشک غلاف در بوته، طول غلاف، متوسط تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه های هر بوته، شاخص برداشت، وزن صد دانه و عملکرد هر گلدان بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که واکنش ژنوتیپ های سویا به شرایط تنش خشکی و بدون تنش متفاوت بود. در مجموع ژنوتیپ های 1، 4، 10، 14و 15 دو شرایط تنش خشکی و نرمال عملکرد بالایی را نشان دادند. نتایج تجزیه همبستگی نشان داد که بیشترین همبستگی را صفات تعداد دانه های هر بوته، شاخص برداشت، وزن خشک غلاف در بوته و وزن خشک بوته با عملکرد داشتند. بین صفات مستقل و وابسته 99% رابطه رگرسیونی معنی داری بر قرار بود. نتایج تجزیه علیت نشان داد که وزن خشک بوته و وزن صد دانه بیشترین اثر مستقیم مثبت را بر عملکرد داشتند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که مولفه های اول و دوم در مجموع 85% واریانس کل را تبیین کردند. با در نظر گرفتن همه صفات تجزیه کلاستر ژنوتیپ ها را به 5 گروه تقسیم نمود و ژنوتیپ های 1، 9، 10، 14 و 15 در یک گروه قرار داد این ژنوتیپ ها بر اساس میانگین در هر دو محیط عملکرد خوبی داشتند.

Evaluation of Tolerance of Some Soybean Genotypes to Drought Stress

In order to recognize the soybean tolerant genotypes, a greenhouse as factorial experiment was conducted in form of randomized complete block design with three repetition in 2017 in Damavand. The first factor contained 15 soybean genotypes and second factor included two levels of normal irrigation and irrigation disruption in time of podding. The traits included plant height, reproductive branches no., number of leaves, chlorophyll a, chlorophyll b, chlorophyll total, carotenoids, days to flowering, days to fifty percent podding, number of flowers, dry weight of plant leaves, main stem nodes no, nodes in the, branches no, total dry stem weight, plant dry weight, first pod height of soil, days to harves, total pod no, dry weight of pod, pods length, seed pod no, seeds per plant, harvest index, weigh one hundred seeds and yield per plant. The analysis variance results showed that the reaction of soybean genotypes to conditions of drought stress and lack of stress were different. The genotypes of 1, 4, 10, 14 and 15 represented high yield in both conditions of drought stress and normal conditions. Analysis of phenotypic correlation showed that the seed yield has a positive correlation with seeds per plant, harvest index, total dry weight of pods, weight dry of plant. Stepwise regression analysis for seed yield showed 99 % of variation of yield, as a dependent variable justified. In the path analysis for grain yield the maximum positive direct effects were related to weight dry of plant and weigh one hundred seeds that showed important characteristics in relation to grain. Principal component analysis used to study the relationship between indices. Two first components could explain more than 85% of variations of indices. Cluster decomposition divided the genotypes into 5 groups and genotypes 1, 9, 10, 14 and 15 were set in one group. These genotypes have good yield in both environments according to the mean.