ارزیابی قابلیت نشانگرهای رتروترانسپوزون در بررسی تنوع ژنتیکی برخی جمعیت‌های تربچه

تربچه از تیره شب بویان، دارای موادی از جمله سنوول، مالوین کلراید، ساپوژنین، سولفورافان و رافانین بوده و از خواص درمانی متعددی برخوردار است. در تحقیق حاضر تنوع ژنتیکی 7 جمعیت تجاری/بومی گیاه دارویی تربچه با استفاده از نشانگر رتروترانسپوزونی irap بررسی شد. آغازگر ترکیبی ltr2 ltr15 با 1 باند کمترین تعداد و آغازگر ltr23 با 16 باند بیشترین تعداد را در میان باندهای تولیدی توسط هر آغازگر داشتند. میانگین تعداد باند در کل جایگاه ها برابر 6.93 بود. بیشترین میزان شاخص چندشکلی (0.41) مربوط به آغازگر sukkula و کمترین میزان شاخص چندشکلی (0.18) مربوط به آغازگر ltr2 ltr15 و با میانگین کل 0.28 مشاهده گردید. بیشترین میزان شاخص نشانگری (4.1) مربوط به آغازگر ltr3 و کمترین میزان شاخص نشانگری (0.18) مربوط به ترکیب آغازگری ltr15 ltr2 مشاهده گردید. بیشترین میزان تعداد باند موثره، شاخص تنوع شانن و شاخص تنوع نی به ترتیب 1.82، 0.64 و 0.45 متعلق به آغازگر sukkula و کمترین میزان تعداد باند موثره، شاخص تنوع شانن و شاخص تنوع نی به ترتیب 1.18، 0.27 و 0.15 متعلق به آغازگر rtdk بود. در بین جمعیت های تربچه بیشترین درصد مکان چندشکل، تعداد باند موثره، شاخص تنوع نی و شاخص تنوع شانن به ترتیب 46.85، 1.05، 0.17 و 0.26 متعلق به جمعیت profit بود. تغییرات درون و بین جمعیت ها با استفاده از تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 59 درصد کل تغییرات ژنتیکی به تنوع درون جمعیت ها اختصاص داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که می توان از جمعیت profit (چون دارای بیشترین درصد چندشکلی و تنوع شانن و نی و تعداد باند موثره بوده) به عنوان یکی از پایه های پدری یا مادری و یا دهنده ژن انتخاب در اصلاح تربچه های ایران استفاده کرد.