انتخاب لاین های متحمل به خشکی در آفتابگردان روغنی (helianthus annuus l.) با استفاده از شاخص‌های تحمل به تنش

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی لاین های آفتابگردان روغنی، غربال کردن شاخص های تحمل به خشکی و شناسایی لاین های متحمل به خشکی، 100 لاین خالص آفتابگردان روغنی در قالب طرح لاتیس ساده تحت شرایط آبیاری نرمال و آبیاری محدود در شرایط مزرعه در سال زراعی 96-1395 مورد آزمایش قرار گرفتند. بر مبنای عملکرد دانه در شرایط آبیاری نرمال (yp) و آبیاری محدود (ys)، شاخص های کمی تحمل به تنش خشکی از قبیل میانگین بهره وری (mp)، میانگین هندسی بهره وری (gmp)، شاخص تحمل (tol)، شاخص حساسیت به تنش (ssi)، شاخص تحمل تنش (sti) و میانگین هارمونیک (hm) محاسبه شدند. در مجموع دو محیط، لاین شماره 8 با میانگین عملکرد دانه در بوته 81.25 گرم و لاین شماره 66 با میانگین عملکرد دانه در بوته 5.43 گرم به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. تحلیل همبستگی بین عملکرد دانه در شرایط آبیاری نرمال و آبیاری محدود و شاخص های تحمل به خشکی نشان داد که mp، gmp، stiو hm مناسب ترین شاخص ها برای غربال کردن لاین های آفتابگردان می باشند. در شرایط آبیاری معمولی و محدود بیشترین مقدار mp، gmp، sti و hm متعلق به لاین شماره 8 بود. با توجه به این چهار شاخص و عملکرد بالا در دو محیط آبیاری نرمال و آبیاری محدود، لاین 8 به عنوان بهترین لاین تشخیص داده شد که می تواند به عنوان لاین والدینی در تلاقی ها برای تولید ارقام هیبرید و یا تولید جمعیت های در حال تفرق مورد استفاده قرار گیرد.