شناسایی qtlهای مرتبط با تعدادی از خصوصیات مورفولوژیکی ژنوتیپ‌های برنج تحت تنش کمبود نیتروژن

نیتروژن مهم ترین عنصر غذایی پرمصرف می باشد که در ساختمان مولکول های پروتئینی گوناگون، آنزیم ها، کوآنزیم ها، اسیدهای نوکلئیک و سیتوکروم ها نقش دارد. به منظور مکان یابی qtlهای مرتبط با تحمل به کمبود نیتروژن در مرحله گیاهچه ای 96 لاین که از نسل هشتم تلاقی ارقام اهلمی طارم و ندا به دست آمده بودند در آزمایشگاه های گیاه شناسی و ژنتیک دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تهیه نقشه ژنتیکی از 30 نشانگر ssr و 15 نشانگر issrاستفاده شد. نقشه پیوستگی 1411.3 سانتی مورگان ژنوم برنج را با متوسط فاصله بین دو نشانگر مجاور برابر با 15.34 سانتی مورگان پوشش داد. در مجموع 38 qtl برای صفات مورد مطالعه مکان یابی شد. در شرایط کمبود نیتروژن qrv10 11.4 درصد از تغییرات فنوتیپی حجم ریشه را تبیین نمود. برای میزان ازت در شرایط کمبود نیتروژن یکqtl روی کروموزوم 2 شناسایی شد که 13.7 درصد از واریانس فنوتیپی این صفت راکنترل نمود. qtlهای کنترل کننده تعداد ریشه (qrn3 و qrn6b)، و وزن ریشه (qrw5b و qrw5c) در شرایط نرمال بزرگ اثر تشخیص داده شدند که این qtlها توجیه بالای 20 درصد از تغییرات فنوتیپی را به خود اختصاص دادند. از نشانگرهای پیوسته به این qtlها پس از تعیین اعتبار به عنوان نشانگر پیوسته به صفات جهت انتخاب به کمک نشانگر در برنامه های به نژادی مورد استفاده قرار گیرد.