ارزیابی کمی و مولکولی تحمل به تنش خشکی ژنوتیپ‌های برنج

اصلاح برنج برای تحمل به خشکی نیازمند ارزیابی صحیح تنوع موجود در جمعیت های اصلاحی و تجزیه ژنتیکی شاخص های مرتبط با تحمل به خشکی است. به منظور بررسی شاخص های تحمل به تنش و شناسایی ژنوتیپ های متحمل به شرایط تنش خشکی، 59 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در سال زراعی 92 مورد آزمایش قرار گرفتند. در این تحقیق ارتباط بین شاخص ها و نشانگر های مولکولی در برنج با استفاده از 10 شاخص و 189 مکان ژنی حاصل از 36 جفت نشانگر ssr و 144 مکان ژنی حاصل از 10 جفت نشانگر issrبر روی 59 ژنوتیپ برنج در شرایط غرقاب و تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های ssi، sti، mp، gmp، hmو yiرا به عنوان شاخص هایی برتر در هر دو شرایط غرقاب و تنش خشکی که قادرند ژنوتیپ های مقاوم با عملکرد بالا را نشان دهند انتخاب نمود. براساس تجزیه رگرسیون گام به گام داده های مولکولی ریزماهواره و بین ریزماهواره با شاخص ها، در مجموع به ترتیب 57 و 44 نشانگر آگاهی بخش با شاخص ها شناسایی شد. بیشترین توجیه تغییرات بر اساس داده های ریزماهواره مربوط به شاخص تحمل به تنش (sti) با 0/541 توسط مکان های ژنیrm5424e ،rm462b ،rm549e ،rm8206c ،rm7118b ،rm5424d ، rm3294b، rm6324b، rm5780gتبین شد و بیشترین توجیه تغییرات براساس داده های بین ریزماهواره مربوط به شاخص عملکرد(yi) با 0/469 توسطمکان های ژنیissr3 -1، issr1-6، issr2-8،issr9-1، issr10-8، issr10-10 بود. از نتایج این تحقیق در تامین اطلاعات اولیه برای انتخاب غیر مستقیم صفات مفید از طریق نشانگر های مولکولی می باشد.