بررسی تحمل لاین‌های پیشرفته گندم دوروم (Triticum Turgidum L. Subsp. Durumdesf) تحت شرایط تنش آلومینیوم

آلومینیوم یکی از فراوان ترین عناصر موجود در خاک است که در خاک هایی با اسیدیته بالا به شکل انحلال پذیر al+3 در آمده، از طریق ریشه جذب شده و به این ترتیب بر رشد گیاهان اثر می گذارد. ارزیابی تحمل گیاهان به تنش های زیست محیطی به ویژه در خلال مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه عامل مهمی در انتخاب آن ها برای کشت در شرایط مختلف می باشد. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 83 لاین پیشرفته گندم دوروم تحت سمیت آلومینیوم در مرحله گیاهچه در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با دو تکرار انجام شد. سطوح تنش شامل شاهد و غلظت 2/5 میلی مولار آلومینیوم و صفات اندازه گیری شده شامل تعداد ریشه چه، وزن تر ریشه چه و ساقه چه، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و نسبت طول ریشه چه به ساقه چه بودند. نتایج حاصل نشان داد که تنش بر تمامی صفات تاثیر معنی دار داشت.هم چنین، بین لاین های گندم دوروم از لحاظ تمامی صفات اختلاف معنی دار مشاهده شد. برهم کنش رقم در تنش در همه صفات معنی دار بود. ارزیابی لاین های برتر بر اساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (siig) انجام شد. لاین های 35، 58، 72، 75، 76، 77، 82 و 83 با داشتن بالاترین شاخص siig متحمل به تنش آلومینیوم و لاین های 11، 16، 21، 25، 26، 65، 66، 68 و 73 با داشتن پایین ترین مقدار این شاخص حساس به تنش آلومینیوم بودند. نتایج حاصل از رتبه بندی بر مبنای شاخص فوق با نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای بر مبنای شاخص ti انطباق زیادیی داشت.

Investigation of Durum wheat (Triticum turgidum L. subsp. durum Desf) Lines for Tolerance to Aluminum Stress Condition

Aluminum is one of the most abundant elements in soil that become soluble form as Al+3 in high acidic soils, absorbed through the roots and affect on plants growth. Evaluating plant tolerance to environmental stresses in seedling stage is an important factor for selecting plant to cultivate in different conditions. In order to evaluate tolerance of 83 durum wheat advanced line at aluminum toxicity conditions in seedling stage, a factorial experiment based on Completely Randomized Design with two replications was performed. Stress levels were control and 2.5 mM Al3+ and studied traits were number of roots, root and shoot fresh weight, root and shoot length, root and shoot dry weight and root and shoot ratio. Results showed that stress levels had significant effects on all studied traits. Also, between durum wheat lines had significant difference and interaction of lines and stress levels were significant for all studied traits. The lines were evaluated using SIIG index. The 35, 58, 72, 75, 76, 77, 82 and 83 lines with higher SIIG index were tolerant to aluminum stress and the 11, 16, 21, 25, 26, 65, 66, 68 and 73 lines with lower SIIG index were suseptable to aluminum stress. Results of lines ranking based on SIIG index had full compliance with results of cluster analysis based on Ti idices.