ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم نان (Triticum Aestivum L.) با استفاده از روش آثار اصلی جمع‌پذیر و اثر متقابل ضرب‌پذیر (Ammi)

به منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین ژنوتیپ های پایدار،30 ژنوتیپ گندم نان با دو شاهد شامل ارقام چمران و چمران2 با استفاده از طرح آلفا لاتیس در 4 تکرار و 6 مکان ( اهواز، داراب، دزفول، ایرانشهر، خرم آباد و زابل) در طی دو سال زراعی (94-1392) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین محیط ها، ژنوتیپ ها و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. نتایج حاصل از تجزیه ammi نشان داد که اثر اصلی ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ ×محیط در سطح احتمال 1% معنی دار بوده و چهار مولفه اصلی اول در مجموع حدود 90/9 درصد از مجموع مربعات برهمکنش ها را توجیه نمودند. در این تحقیق برای بررسی پایداری ارقام از آماره ارزش پایداری ammi (asv) استفاده شد که در این راستا ژنوتیپ های 2، 6، 14و 28 کمترین asv را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ های 2، 6 و 14 با داشتن عملکرد بالاتر از میانگین کل به عنوان ژنوتیپ های پایدار با عملکرد بالا شناخته شدند. بای پلات اولین مولفه اصلی و میانگین عملکرد دانه برای ژنوتیپ ها و محیط ها مشخص نمود که ژنوتیپ های 9، 28، 25، 12، 14، 10، 2 و 6 اثر متقابل پایینی داشتند، اما ژنوتیپ های 14، 10، 2 و 6 با داشتن میانگین عملکرد بالاتر از میانگین کل نسبت به بقیه به عنوان ژنوتیپ هایی با پایداری مطلوب انتخاب شدند. بای پلات مربوط به دو مولفه اصلی اول اثر متقابل نشان داد که ژنوتیپ های 2، 6، 7 و 14 به علت داشتن میانگین عملکرد بیشتر از میانگین کل، ژنوتیپ هایی با سازگاری عمومی خوب شناخته شدند. گروه بندی ژنوتیپ ها بر مبنای مدل shmm آنها را در 3 گروه قرار داد در گروه اول 22 ژنوتیپ، در گروه دوم 9 ژنوتیپ و در گروه سوم تنها ژنوتیپ 20 قرار گرفت

Evaluation of Yield Stability of Bread wheat (Triticum aestivum L.) Genotypes using Additive Main Effects and Multiplicative Interaction (AMMI)

To evaluate the genotype times; environment interaction and determine the stable genotypes of wheat, 30 genotypes of bread wheat along with two controls namely Chamran and Chamran 2 were studied in 6 locations (Ahwaz, Darab, Dezful, Iranshahr, Khorramabad, Zabul) and two years (from 2013 to 2015), in each using an alpha lattice design with 4 replications. The results obtained from AMMI analysis demonstrated that the main effects of genotype, environment, genotype times; environment interaction and the first four principal components were highly significant. The first four principal components justified around 90.9% of the sum of squares of the interactions. By using the stability of the figures of the statistics lasting value AMMI (ASV), genotypes 2, 6, 14, 28 had the lowest (ASV) values. Genotypes 2, 6 and 14 with higher yields than the overall mean were identified as high yielding genotypes with stable performance. Drawing the biplot of the first principal component and the average yield for genotypes and environments suggested that genotypes 9, 28, 25, 12, 14, 10, 2 and 6 had low interactions, but genotypes 14, 10, 2 and 6 with higher than average yields and desired stability were selected. Biplot of the first two principal components showed that the interaction between genotypes 2, 6, 7 and 14 due to higher grain yield than the average of the total, were identified genotypes with good compatibility. Genotype grouping them into three groups based on the model SHMM placed in the first group of 22 genotypes, genotypes 9 in the second group and the third group was the only genotype 20.