ارزیابی الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات در واسنجی پارامترهای مدل هیدرولوژیکی Swat

با عمومیت یافتن مدل‌های پیچیده هیدرولوژیکی، مدت زمان اجرای این مدل‌ها، به طور قابل توجهی در حال افزایش است. مقایسه و ارزیابی کارآیی الگوریتم‌های مختلف بهینه‌سازی، برای واسنجی این مدل‌های هیدرولوژیکی، در حال تبدیل شدن به یک مسیله مهم است. در این پژوهش برای واسنجی پارامترهای هیدرولوژیکی مدل swat2009 در حوضه آبخیز سنجابی، از الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات (pso) استفاده شده است. بدین منظور مدل swat با استفاده از لایه خاک، لایه کاربری اراضی، لایه رقومی ارتفاع و اطلاعات هواشناسی حوضه سنجابی اجرا شد و سپس با برقراری ارتباط بین خروجی این مدل و الگوریتم pso در بسته نرم‌افزاری swat-cup، 22 پارامتر جریان حساسیت‌سنجی شد و 8 پارامتر حسـاس‌تر برای بهینه‌سازی مقادیر آن‌ها انتخاب شدند. مقادیر تابع هدف ناش- ساتکلیف (ns) در دوره واسنجی و اعتبارسنجـی به‌ترتیب برابر با 58/0 و 60/0به دست آمده است که نشان دهنده شبیه‌سازی مطلوب رواناب با مدل swat پس از واسنجی پارامترهای آن با استفاده از الگوریتم pso است. همچنین مقدار ضریب تعیین r2 و ضریب rmse به‌ترتیب برای دوره واسنجی برابر با 65/0 و 74/6 و برای دوره اعتبارسنجی برابر با 67/0 و 66/3 به دست آمد که بیان‌گر کارآیی موثر الگوریتم pso برای واسنجی مدل swat در شبیه‌سـازی رواناب است.