بررسی توزیع رطوبت- نیترات و عمق نصب لاترال‌ها در آبیاری قطره‌ای سطحی و زیرسطحی

ارزیابی موقعیت نصب لاترال‌ها در روش آبیاری قطره‌ای یکی از عامل‌های مهم طراحی است که در صورت عدم توجه به آن، ممکن است تلفات نفوذ عمقی و نیترات قابل توجه گردد و متناسب با آن افت شدید عملکرد و اثرات مخرب زیست‌محیطی ایجاد شود. در این پژوهش برای مدیریت مناسب این سیستم‌ها، به بررسی همزمان الگوی توزیع رطوبت و نیترات پرداخته شد. آزمایش‌ها برای سه نوع بافت خاک متفاوت (سبک، متوسط و سنگین) انجام شد. مدت زمان آبیاری 6 ساعت درنظر گرفته شد. قطره‌چکان‌ها در 4 عمق مختلف (صفر، 15، 30 و 45 سانتی‌متر) و مقدار دبی خروجی (4/2 و 4 لیتر در ساعت) ارزیابی شدند. در این پژوهش از کود اوره استفاده و تزریق کود در یک سوم انتهایی زمان آبیاری انجام شد. نتایج نشان داد که با توجه به یکنواختی توزیع رطوبت و نیترات و برای کمینه کردن انتقال رطوبت و نیترات به عمق‌های پایین‌تر، بهترین عمق نصب قطره‌چکان‌ها در روش آبیاری قطره‌ای زیر‌سطحی برای خاک‌های رسی، لومی و شنی 30 سانتی‌متر است. همچنین در سیستم آبیاری قطره‌ای سطحی توزیع نیترات در اطراف قطره‌چکان و برای خاک‌های رسی، لومی و شنی به‌ترتیب تا عمق 20، 40 و 40 سانتی‌متری پیشروی کرده و مقادیر نیترات از ناحیه موثر خاک خارج نمی‌شود. با توجه به توزیع تدریجی رطوبت و نیترات در خاک‌های رسی (در مقایسه با بافت‌های سبک‌تر)، بهتر است در این خاک‌ها مدت تزریق کود بیشتر درنظر گرفته شود ولی برای خاک‌هایی با بافت سبک‌تر، توصیه می‌شود که مدت زمان تزریق کود کم شود تا تلفات نیترات کاهش یابد.