بررسی اثر شکل دریچه تخلیه‌کننده تحتانی بر میزان تخلیه رسوبات در رسوب‌شویی تحت‌فشار

یکی از موثرترین روش‌ها برای حذف رسوبات نهشته شده از مخازن سدها، روش رسوب‌شویی تحت‌فشار است که به طور موضعی مفید است. در این پژوهش برای بررسی عوامل موثر بر عملکرد رسوب‌شویی تحت‌فشار، آزمایش‌هایی روی شکل دریچه تخلیه‌کننده انجام شد. آزمایش‌ها با استفاده از سه دبی خروجی، دو ارتفاع آب و سه شکل دریچه تخلیه‌کننده (دایره‌ای، مربعی و مستطیلی) انجام شد. مقایسه نتایج نشان داد که حجم مخروط رسوب‌شویی به دبی خروجی از تخلیه‌کننده، ارتفاع آب مخزن و شکل دریچه تحتانی بستگی دارد. به طوری که به ازای یک دبی ثابت، کاهش ارتفاع آب مخزن سبب افزایش حجم مخروط رسوب‌شویی می‌شود. همچنین برای یک ارتفاع آب مخزن ثابت، افزایش دبی خروجی از دریچه سبب افزایش حجم حفره رسوب‌شویی می‌شود. با افزایش 150 درصدی دبی خروجی به‌ترتیب در دریچه‌های دایره‌ای، مربعی و مستطیلی متوسط تغییرات حجم مخروط رسوب‌شویی 3/41، 2/41 و 9/19 درصد به دست آمد. علاوه بر آن به طور کلی به ازای یک ارتفاع آب و دبی خروجی ثابت، حجم مخروط رسوب‌شویی به‌ترتیب در دریچه مربعی، دایره‌ای و مستطیلی بیشتر است. درنهایت، براساس تجزیه و تحلیل آماری روی داده‌های آزمایشگاهی حاصل، معادله بدون بعدی برای پیش‌بینی ابعاد مخروط رسوب‌شویی ارایه شد.